“Giữ chủ nghĩa cho vững” và “ít lòng ham muốn về vật chất”

Qua thực tiễn, chúng ta đã nhận diện rõ hơn, cụ thể hơn những biểu hiện về suy thoái phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên ở từng cấp, từng lĩnh vực, qua đó xác lập hệ thống các giải pháp hành động trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Những biểu hiện khác nhau về suy thoái phẩm chất, lối sống; tham ô, tham nhũng; cửa quyền; lợi ích nhóm tiêu cực… chính là sự suy thoái về đạo đức hành động chính trị. Khi một cán bộ lãnh đạo suy thoái về đạo đức thì nêu gương xấu, làm tổn hại tới thanh danh của Đảng. Khi một đảng viên có đạo đức kém thì rất khó có thể vượt qua được những cám dỗ tầm thường. Khi sự suy thoái về chính trị vẫn còn tồn tại, gây nên tình trạng chạy tuổi, chạy chức, chạy quyền, bổ nhiệm vô lối người nhà, người thân… thì tư cách và phẩm hạnh đạo đức lại là vấn đề nóng bỏng nhất, trước khi nói về trình độ chuyên môn hay năng lực chính trị. Nói như cổ nhân: Đức hạnh là nền tảng mọi thứ và chân lý là bản chất của mọi đức hạnh.

Rõ ràng, suy cho cùng, vị thế chính trị của Đảng với tư cách là người lãnh đạo ở đây, tất cả đều phụ thuộc vào nhận thức đạo đức, tình cảm đạo đức và hành động đạo đức của mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương các cấp. Sự phát triển cao nhất của đạo đức, lúc này, chính là chính trị. Vì thế, xây dựng, chỉnh đốn đạo đức trong Đảng, trước hết phải xây dựng đạo đức từ mỗi cán bộ, đảng viên và mỗi tổ chức đảng hiện diện bằng hành động đạo đức, nhân cách hành động của từng cán bộ, đảng viên, uy tín và hiệu quả hoạt động của từng tổ chức đảng ở tất cả các cấp.

 Gần 35 năm nay, nền kinh tế thị trường đã tác động toàn diện, đa chiều và phức tạp đến đời sống xã hội, đến đội ngũ cán bộ đảng viên. Đảng ở trong lòng xã hội, Đảng cũng như con người, như một lẽ tự nhiên, lại là Đảng lãnh đạo – cầm quyền nên những tác động đó càng đa chiều và phức tạp. Sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống đã bộc lộ ra một cách nghiêm trọng ở một bộ phận không nhỏ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, kể cả cấp cao đã cho thấy điều đó. Tiền bạc, chức quyền, danh lợi cùng với chủ nghĩa cá nhân đã xâm nhập trong các quan hệ giữa con người với tổ chức. Quan liêu, xa dân, thói vô trách nhiệm, thậm chí cả thói vô cảm đã ở mức độ nặng nề… là biểu hiện điều đó. Tham nhũng vừa là nguy cơ, vừa là quốc nạn, với những mức độ và hậu quả khác nhau đã và đang “lộng hành” ở không ít cán bộ đủ cấp, đủ loại. Đây là nguyên nhân chủ yếu làm xói mòn hình ảnh đảng viên, làm giảm sút nghiêm trọng niềm tin của Nhân dân đối với Đảng.

Thực tế và kinh nghiệm đã cho thấy, không một đảng cầm quyền nào có thể đứng vững được khi cơ sở xã hội – chính trị của đảng suy yếu, khi mất lòng Dân, khi sự suy đồi về đạo đức, về lối sống xuất hiện ở một số cơ quan lãnh đạo và một số người lãnh đạo. Suy thoái về đạo đức, lối sống làm mất đi khả năng tự đề kháng trước những độc tố làm mục ruỗng, băng hoại tư tưởng, chính trị và tổ chức. Vì lẽ đó, năm 1927, không phải ngẫu nhiên Nguyễn Ái Quốc khi viết Đường kách mệnh, ngay trước lúc Đảng ra đời, Người đã dự cảm sâu xa rằng, đảng cách mạng, người cách mạng “phải giữ chủ nghĩa cho vững”, lại phải “ít lòng ham muốn về vật chất”. Không có những bảo đảm ấy, người cách mạng sẽ biến chất, hư hỏng và đảng cách mạng sẽ thoái hóa, thất bại, tan rã. Suy thoái đạo đức, lối sống tất yếu dẫn tới những biến dạng về thái độ chính trị, động cơ chính trị và hành động chính trị; dẫn tới suy thoái tư tưởng chính trị, sự yếu kém, rã rời về tổ chức. Lý tưởng chính trị của Đảng quyện trong đạo đức, trở thành đạo đức chính trị của Đảng; đến lượt nó, đạo đức của Đảng cũng chính là mục tiêu chính trị của Đảng. Không còn nghi ngờ gì, đối với Đảng ta, lúc này, chính trị là đạo đức. 

Thật sự “là trí tuệ, là danh dự và lương tâm của thời đại chúng ta”

Khi Đảng lãnh đạo – cầm quyền, nếu đồng nhất một cách giản đơn xây dựng, chỉnh đốn Đảng về tư tưởng với xây dựng Đảng về đạo đức, trên thực tế, sẽ dẫn đến xem nhẹ vấn đề đạo đức trong Đảng, của Đảng. Đó là hạn chế lớn cần khắc phục.

Tại Đại hội XII, khi Đảng ta khẳng định: Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức thì đó là một quyết sách chính trị chín muồi. Xây dựng Đảng về đạo đức là một đòi hỏi tất yếu, khách quan của công tác xây dựng Đảng, là nhiệm vụ vừa trước mắt vừa lâu dài, xuyên thấm hữu cơ trong các phương diện xây dựng chính trị, tư tưởng và tổ chức. Công tác xây dựng Đảng về đạo đức là một trong 6 nhiệm vụ trọng tâm trong 5 năm 2016 – 2020: Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”. Ngày 30.10.2016, tại Hội nghị lần thứ Tư, Ban Chấp hành Trung ương Khóa XII với Nghị quyết số 04-NQ/TW “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” càng cho thấy, xây dựng, chỉnh đốn Đảng trở nên cần kíp hơn hết bao giờ. Kinh nghiệm lịch sử cũng chứng minh rằng: Người gieo đạo đức gặt hái vinh dự; không có đạo đức và không có chính trực, những tài năng vượt trội nhất và những thành tựu rực rỡ nhất không bao giờ có thể nhận được sự tôn trọng và thu phục được lòng kính mến của những người có giá trị nhất trong nhân loại.

Tròn 91 năm, kể từ khi thành lập Đảng đến nay, càng ở những khúc quanh của lịch sử đất nước, dưới ngọn cờ của Đảng, càng cho thấy, lúc nào đội ngũ cán bộ, đảng viên giữ được phẩm chất đạo đức thì cách mạng vững mạnh, thu được nhiều thành tựu; ngược lại lúc nào đảng viên, cán bộ suy thoái thì cách mạng gặp khó khăn, thậm chí có mặt thất bại. Qua 35 năm đổi mới và hội nhập quốc tế, những suy thoái về đạo đức ở một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhất là những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý các cấp, kể cả một số cán bộ cao cấp rất đáng lo ngại, làm xói mòn, giảm sút, thậm chí đang “đánh cắp”, bôi nhọ lòng tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ; xâm hại đạo đức xã hội. Khi Đảng cầm quyền trong điều kiện phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập quốc tế, thì không chỉ là tầm nhìn, trí tuệ mà vấn đề đạo đức của Đảng, nhất là việc làm thế nào để Đảng thật sự vững vàng, trong sáng về đạo đức là một vấn đề vừa mang tính cấp bách, vừa thường xuyên và lâu dài. Chỉ có như thế mới có thể khẳng định và phát triển bản chất của Đảng.