Không để lọt người chạy chức, chạy quyền

Luật Tổ chức Quốc hội và Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã quy định cụ thể về tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND. Kết luận số 174 của Bộ Chính trị cũng đã cụ thể hóa đầy đủ hơn đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu HĐND các cấp đang công tác tại các cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước. Theo đó, đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp phải là những người trung thành với Tổ quốc, nhân dân và Hiến pháp, phấn đấu thực hiện công cuộc đổi mới, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; liên hệ chặt chẽ với Nhân dân, lắng nghe ý kiến của nhân dân, được nhân dân tín nhiệm; có điều kiện tham gia các hoạt động của Quốc hội và HĐND.

<img alt="" src="” width=”850px” />

Bên cạnh những tiêu chuẩn đã được luật hóa, tại hội nghị vừa qua, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính cho biết, quán triệt tinh thần Kết luận 174 của Bộ Chính trị, Ban Tổ chức Trung ương xây dựng Hướng dẫn số 36 về công tác nhân sự đại biểu Quốc hội Khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026. “Tại Hướng dẫn số 36 đã bổ sung cụ thể yêu cầu phải kiên quyết không để lọt những người không xứng đáng, những người chạy chức, chạy quyền tham gia Quốc hội và HĐND các cấp”, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương nhấn mạnh.

Ngoài tiêu chuẩn chung, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính nêu rõ, Hướng dẫn 36 cũng đã quy định chi tiết về tiêu chuẩn, điều kiện của đại biểu Quốc hội chuyên trách và đại biểu HĐND chuyên trách. Điểm mới bổ sung lần này là người được giới thiệu để bầu đại biểu Quốc hội chuyên trách phải có quy hoạch đại biểu Quốc hội chuyên trách hoặc quy hoạch chức danh Thứ trưởng và tương đương trở lên; ở địa phương thì phải là các chức danh giám đốc sở, ngành và tương đương trở lên; chỉ huy trưởng bộ chỉ huy quân sự tỉnh, chỉ huy trưởng bộ đội biên phòng tỉnh, giám đốc công an tỉnh và tương đương trở lên.

Về độ tuổi, theo Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, do Bộ Luật Lao động năm 2019 đã có hiệu lực nên Hướng dẫn 36 quy định rõ độ tuổi tham gia ứng cử đại biểu Quốc hội Khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026. Theo đó, cán bộ, công chức, viên chức lần đầu ứng cử nói chung phải đủ tuổi tham gia 2 khóa Quốc hội trở lên hoặc ít nhất trọn một khóa. Cụ thể, nam sinh từ tháng 2.1966, nữ sinh từ tháng 1.1971 trở lại đây. Đại biểu Quốc hội chuyên trách tái cử (trừ các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội) phải còn đủ tuổi công tác ít nhất là 1/2 nhiệm kỳ (30 tháng) trở lên tính đến tháng 5.2021, nam sinh từ tháng 8.1963, nữ sinh từ tháng 7.1968 trở lại đây.

Cũng theo Trưởng ban Tổ chức Trung ương, những người ứng cử đại biểu Quốc hội là cán bộ Quân đội, Công an thực hiện theo độ tuổi quy định tại Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam và Luật Công an nhân dân. Đối với những trường hợp tuổi ứng cử cao hơn, như Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các hội theo Kết luận số 58-KL/TW ngày 12.9.2014 của Ban Bí thư do cấp có thẩm quyền quản lý cán bộ xem xét, quyết định. 

Đề cao hơn nữa vai trò, trách nhiệm của công dân

Thực tế đã chứng minh, mỗi cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp đều là một cuộc vận động chính trị quan trọng và là cơ hội để thực hiện quyền làm chủ của nhân dân thông qua việc lựa chọn, bầu ra các đại biểu tiêu biểu, thật sự có đức, có tài, xứng đáng đại diện cho nhân dân tại Quốc hội và HĐND các cấp. Vai trò quan trọng của nhân dân trong lực chọn người đại diện cho mình cũng được nêu cao trong 17 văn bản hướng dẫn thực hiện bầu cử đại biểu Quốc hội Khóa XV, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026, từ nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ đến văn bản hướng dẫn của các bộ, ngành liên quan.

Trong đó, Nghị quyết liên tịch của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hướng dẫn quy trình hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội Khóa XV, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 có nhiều quy định về nêu cao hơn vai trò của công dân. Cụ thể, Nghị quyết liên tịch quy định, qua tổ chức hội nghị lấy ý kiến của cử tri nơi công tác đối với người được dự kiến giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND, nếu người được dự kiến giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND không đạt sự tín nhiệm của trên 50% tổng số cử tri tham dự hội nghị cử tri nơi công tác thì ban lãnh đạo cơ quan, tổ chức, đơn vị tổ chức giới thiệu người khác.

Tương tự, những trường hợp người ứng cử không đạt sự tín nhiệm của trên 50% tổng số cử tri tham dự tại hội nghị cử tri nơi cư trú thì không đưa vào danh sách giới thiệu tại hội nghị hiệp thương lần thứ ba, trừ trường hợp đặc biệt cần báo cáo rõ để hội nghị hiệp thương xem xét, quyết định. Đồng thời, Nghị quyết cũng quy định rõ, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ ba phải báo cáo tình hình, kết quả tổ chức lấy ý kiến nhận xét và sự tín nhiệm của cử tri nơi công tác, nơi cư trú đối với những người ứng cử, trong đó nêu rõ những trường hợp cần xem xét do có vụ việc cử tri nêu và danh sách người được dự kiến giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND.

Thực hiện nghiêm các quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, các quy định hướng dẫn về vai trò của cấp ủy cơ quan, địa phương, đặc biệt là của cử tri trong quá trình lựa chọn người ứng cử đại biểu Quốc hội Khóa XV, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026, chắc chắn, chúng ta sẽ chọn được những ứng cử viên xứng đáng để nhân dân bầu ra đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp có đủ đức, đủ tài, phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ.