Thứ tám, thống nhất quy định mua sắm tập trung, mua sắm thường xuyên. Thay vì mua sắm công như trước đây mất rất nhiều thời gian, chi phí tổ chức, hàng trăm cơ quan khác nhau “mạnh ai nấy làm”, thì cơ quan mua sắm tập trung sẽ chịu trách nhiệm tổ chức mua sắm chuyên nghiệp một lần. Hình thức này không chỉ giúp tăng tính chuyên nghiệp trong hoạt động mua sắm, mà còn tạo điều kiện nâng cao hiệu quả, rút ngắn thời gian và chi phí tổ chức mua sắm. Đồng thời, hỗ trợ phát triển sản xuất trong nước và khuyến khích nhà thầu nâng cao chất lượng hàng hóa, dịch vụ. Bên cạnh đó, việc áp dụng thỏa thuận hợp đồng khung trong mua sắm tập trung và việc hình thành các tổ chức đấu thầu chuyên nghiệp, hợp lý sẽ giúp tăng hiệu quả kinh tế – xã hội cho công tác đấu thầu, phát triển sản xuất trong nước.

Kể từ ngày Luật Đấu thầu sửa đổi có hiệu lực (01/7/2014), Luật Đấu thầu năm 2005 sẽ hết hiệu lực thi hành, đồng thời Mục 1 Chương VI Luật xây dựng số 16/2003/QH11 và Điều 2 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản số 38/2009/QH12 cũng sẽ được bãi bỏ.

Cùng với mua sắm tập trung, Luật Đấu thầu năm 2013 còn bổ sung một số nguyên tắc chính và quy trình tổng quát trong mua sắm thường xuyên nhằm nâng cao hiệu lực pháp lý của quy định này, đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật về đấu thầu (khi chưa có Luật Đấu thầu năm 2013 vấn đề này chỉ được quy định trong thông tư). Đồng thời, việc phân cấp trong đấu thầu mua sắm thường xuyên được quy định cụ thể hơn, tăng cường trách nhiệm giải trình, đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Tăng cường phân cấp, giám sát

Bên cạnh những điểm mới nêu trên, Luật Đấu thầu năm 2013 đã có những bổ sung quan trọng trong phân cấp, giám sát và xử lý vi phạm trong đấu thầu.

Theo quy định trước đây, việc phân cấp sâu trong hoạt động đấu thầu mua sắm tài sản cho cơ quan nhà nước đã đạt được kết quả nhất định. Tuy nhiên, do chưa được quy định cụ thể như đối với dự án đầu tư, trách nhiệm của từng chủ thể được phân cấp và thủ tục trình duyệt chưa được tinh giản, nên mất nhiều thời gian tổ chức hoạt động đấu thầu.

Kế thừa những mặt được và khắc phục những hạn chế, còn bất cập, Luật Đấu thầu năm 2013 tiếp tục giao người quyết định đầu tư (người có thẩm quyền), chủ đầu tư chịu trách nhiệm về toàn bộ quá trình tổ chức lựa chọn và thực hiện gói thầu. Tuy nhiên, khác với quy định của Luật Đấu thầu năm 2005, Luật Đấu thầu năm 2013 đã phân cấp triệt để việc quyết định hình thức chỉ định thầu cho bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chủ tịch ủy ban nhân dân các cấp, mà không yêu cầu trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Đồng thời, để tránh khép kín trong đấu thầu, Luật Đấu thầu năm 2013 bổ sung trách nhiệm giải trình của người có thẩm quyền, của chủ đầu tư trong quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư.

Về cơ chế giám sát, kiểm tra và xử lý vi phạm trong hoạt động đấu thầu, thời gian qua đã phát sinh một số hành vi lách luật, hoặc không tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật đấu thầu. Nguyên nhân là do các quy định còn chưa cụ thể, chặt chẽ; chế tài xử lý vi phạm chưa đủ mạnh và chưa đầy đủ đối với các bên tham gia hoạt động đấu thầu; cơ chế giải quyết kiến nghị trong đấu thầu chưa hợp lý, chưa rõ ràng trong trường hợp giải quyết tranh chấp tại tòa án…

Do đó, để tăng cường chế tài xử lý vi phạm trong đấu thầu, Luật Đấu thầu năm 2013 đã bổ sung một số hành vi bị cấm trong đấu thầu, bổ sung biện pháp xử phạt đối với cá nhân được giao trách nhiệm xử phạt, nhưng không tuân thủ quy định. Các biện pháp phạt bổ sung, như: đăng tải công khai các tổ chức, cá nhân vi phạm trên Báo Đấu thầu, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia hoặc trên các phương tiện thông tin đại chúng, buộc phải thực hiện đúng quy định của pháp luật về đấu thầu hoặc bồi thường thiệt hại theo quy định. 

Ngoài ra, Luật Đấu thầu năm 2013 đã bổ sung quy định về yêu cầu giám sát của cộng đồng, của người có thẩm quyền, cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu trong quá trình lựa chọn nhà thầu và thực hiện hợp đồng. Đặc biệt, đối với người có thẩm quyền, việc giám sát hoạt động đấu thầu phải là công việc mang tính thường xuyên nhằm bảo đảm quá trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư diễn ra đúng luật.

Ngoài ra, Luật Đấu thầu năm 2013 đã sửa đổi một số quy định hiện hành nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính trong đấu thầu theo tinh thần Nghị quyết số 25/NĐ-CP ngày 2/6/2010 và Nghị quyết số 70/NĐ-CP, ngày 27/12/2010 của Chính phủ. Đồng thời, Luật quy định cụ thể hơn về các quy trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư đối với từng trường hợp cụ thể.

Việc bổ sung các quy định về đấu thầu qua mạng (đấu thầu điện tử) của Luật Đấu thầu năm 2013 cũng góp phần tích cực trong minh bạch hóa và đơn giản hóa thủ tục đấu thầu; đồng thời, thực hiện đầy đủ cam kết với cộng đồng quốc tế về quyết tâm phòng, chống tham nhũng, tăng cường hiệu quả hoạt động đấu thầu.

ÔNG LÊ VĂN TĂNG – CỤC TRƯỞNG CỤC QUẢN LÝ ĐẤU THẦU (BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ)

Theo kinhtevadubao.com.vn