Báo cáo về tình hình kinh tế – xã hội năm 2016 và nhiệm vụ năm 2017 tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XIV diễn ra sáng nay (20/10), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết từ đầu năm đến nay, nền kinh tế đã phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức: Thiên tai, biến đổi khí hậu, sự cố ô nhiễm môi trường biển ở 4 tỉnh miền Trung đã gây “ảnh hưởng nặng nề” đến kinh tế – xã hội, nhất là sản xuất và đời sống của người dân. 

Trong 13 chỉ tiêu được Quốc hội giao cho năm 2016, thống kê và dự báo đến nay có 11 chỉ tiêu đạt, trong đó có 7 chỉ tiêu vượt kế hoạch. Riêng 2 chỉ tiêu về tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và xuất khẩu “đạt xấp xỉ mục tiêu đề ra”. Cụ thể, GDP tăng 5,93%, đạt thấp so với cùng kỳ. Dự báo cả năm, kinh tế tăng trưởng 6.3-6,5%, thấp hơn mục tiêu 6,7%. Trong đó, nông nghiệp chỉ tăng 0,65%. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 7,4%, song riêng khai khoáng lại giảm 4,1% (cùng kỳ tăng 8,6%).

Chỉ tiêu thứ 2 cũng không đạt là đẩy mạnh xuất nhập khẩu, sau khi chỉ tăng 6,7% sau 9 tháng. Xuất khẩu nhóm hàng công nghiệp chế biến tăng thấp ( 8,5%, giảm hơn một nửa so với cùng kỳ), điện thoại và linh kiện giảm 5%, sắt thép giảm 27,7%…  Ước cả năm, chỉ tiêu này chỉ đạt 6,7%, so với mức 10% đề ra.

Lãnh đạo Chính phủ cho rằng tăng trưởng kinh tế không đạt kế hoạch sẽ ảnh hưởng đến các chỉ tiêu khác, trong đó tỷ lệ bội chi ngân sách Nhà nước, nợ công, nợ Chính phủ so với GDP có thể cao hơn dự kiến. Tuy vậy, trong bối cảnh gặp nhiều khó khăn, thách thức, Chính phủ cho rằng kết quả đạt được trên đây đã “thể hiện nỗ lực rất lớn của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân”. 

Nhất trí với đánh giá của Chính phủ về việc bảo đảm mục tiêu tổng quát theo Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2016, song Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế – Vũ Hồng Thanh cho rằng, việc không đạt chỉ tiêu tăng trưởng sẽ làm giảm số GDP tuyệt đối dự kiến từ 5,1 triệu tỷ đồng xuống khoảng 4,6 triệu tỷ đồng, thậm chí xuống 4,1 triệu tỷ đồng (khi tăng trưởng ở mức 6,3%). 

“Tăng trưởng không đạt sẽ khiến tăng tỷ lệ bội chi và nợ công, áp lực trả nợ lớn, cân đối ngân sách Nhà nước khó khăn, cơ cấu thu và chi ngân sách chưa hợp lý, nợ xấu chưa được xử lý thực chất”, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế nói và đề xuất Chính phủ cần đánh giá kỹ hơn về nhận định “kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định”.

Về chỉ tiêu tăng trưởng cả năm 6,3-6,5%, cơ quan thẩm tra cũng cho rằng, báo cáo của Chính phủ mới chủ yếu đề cập đến những nguyên nhân khách quan mà chưa phân tích rõ nguyên nhân chủ quan. 
Dù phân tích đưa ra một số dư địa chính sách như thu hút FDI và quy luật GDP quý cuối bao giờ cũng tăng cao hơn các quý trước, song Uỷ ban Kinh tế nhận định, hầu hết chưa chắc chắn, chưa được định lượng cụ thể. Thêm vào đó, lũ lụt tại các tỉnh miền Trung vừa diễn ra gây thiệt hại lớn, nên dự báo kết quả ước thực hiện cả năm GDP tăng 6,3-6,5% cũng chỉ là kỳ vọng, sẽ rất khó để đạt được. 
Ngược lại, nếu việc kiểm soát hiệu quả không tốt, việc gia tăng giải ngân tín dụng và ngân sách trong những tháng cuối năm sẽ tạo áp lực lạm phát trong thời gian tới. 

Về chỉ tiêu tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước ước tăng 6-7%, thấp hơn kế hoạch tăng 10%, Uỷ ban Kinh tế chia sẻ khó khăn, khi xuất khẩu các sản phẩm xuất khẩu vào ASEAN giảm 10%, thâm hụt thương mại với Trung Quốc vẫn tiếp tục tăng, khi 8 tháng đã đạt 18,8 tỷ USD… chưa kể, cơ cấu sản phẩm công nghiệp chủ yếu là hàng lắp ráp điện thoại di động, dệt may, da giày… phụ thuộc tới 70% vào doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Đề cập tới sự cố dừng sản xuất và thu hồi điện thoại di động Samsung Galaxy Note 7 vừa qua và đề nghị Chính phủ báo cáo bổ sung khả năng ảnh hưởng tới khả năng đạt chỉ tiêu tăng xuất, nhập khẩu năm nay. Riêng với chỉ số giá tiêu dùng (CPI), Chính phủ đưa ra dự báo cả năm tăng khoảng 4,5-5%. Thẩm tra, nhiều ý kiến đề nghị cần phấn đấu kiểm soát lạm phát dưới 4% các năm đầu kỳ kế hoạch theo Nghị quyết của Quốc hội.

Để tránh gây áp lực lên CPI, Uỷ ban đề nghị từ nay đến cuối năm 2016, Chính phủ tính toán thời gian, liều lượng điều chỉnh phù hợp đối với giá dịch vụ y tế, giáo dục, theo dõi sát giá xăng dầu thị trường thế giới để kiểm soát mức tăng trưởng tín dụng phù hợp (kế hoạch là 18%)… để tránh gây áp lực lên chỉ số CPI.
Xác định từ nay đến cuối năm còn phải đối mặt nhiều khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh những ngày vừa qua, lũ lụt nghiêm trọng xảy ra gây thiệt hại nặng nề, song Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, Chính phủ vẫn quyết tâm điều hành tập trung ổn định kinh tế vĩ mô, tạo mọi thuận lợi cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng; phấn đấu hoàn thành cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ kế hoạch đề ra.
Năm 2017, Chính phủ đề ra kế hoạch một số chỉ tiêu cơ bản: tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng khoảng 6,7%; tốc độ tăng giá tiêu dùng bình quân khoảng 4%; tổng kim ngạch xuất khẩu tăng 6-7%; tỷ lệ nhập siêu so với tổng kim ngạch xuất khẩu khoảng 3,5%… Cùng với đó, tỷ lệ bội chi ngân sách so với GDP không quá 3,5%; tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội khoảng 31,5% GDP; tỷ suất tiêu hao năng lượng trên một đơn vị GDP giảm 1,5%…
Nguyễn Hoài
Nguồn: Báo điện tử VnExpress.net