Ồ ạt trồng thanh long

Trong 2-3 năm nay, giá thanh long thường nằm ở mức cao nên nông dân trồng loại cây ăn trái này “hốt bạc” làm giàu nhanh chóng. Cũng chính vì vậy, diện tích trồng thanh long tại tỉnh Tiền Giang cũng như các tỉnh/thành khác trong cả nước liên tục được mở rộng.

Ông Võ Ngọc Diệp, Tổ trưởng Tổ hợp tác thanh long Lương Phú, xã Lương Hòa Lạc, huyện Chợ Gạo (Tiền Giang) cho biết, hiện nay thương lái thu mua thanh long ruột trắng tại vườn giá từ 28.000-30.000 đồng/kg, cao hơn so với tháng trước 3.000-5.000 đồng/kg; thanh long ruột đỏ giá 60.000 đồng/kg, cao hơn 10.000 đồng/kg. Đây là mức giá thanh long cao nhất trong vòng 10 năm trở lại đây. “Suốt từ đầu năm 2013 đến nay, giá thanh long liên tục nằm ở mức cao, trừ một số thời điểm thanh long “rớt giá” xuống còn 9.000-10.000 đồng/kg do khó khăn về giao thông khi miền Trung bị bão lụt”, ông Diệp chia sẻ.

Tổ hợp tác thanh long Lương Phú có 22 hộ gia đình sản xuất trên diện tích 40 ha (kế hoạch phát triển thêm 10 ha/năm), sản lượng thanh long cung ứng cho thị trường đạt 1.000 tấn/năm. Tổ hợp tác thanh long Lương Phú được Bộ Thương mại Mỹ cấp mã số xuất khẩu và đang thực hiện liên kết ủy thác với Công ty Cổ phần Chiếu xạ An Phú (Bình Dương) để thực hiện xử lý trái trước khi xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Hiện tại, Tổ hợp tác thanh long Lương Phú cũng đang xây dựng quy trình sản xuất nông nghiệp tốt theo hướng VietGAP.

Theo nhiều nông dân trồng thanh long có kinh nghiệm, giá thanh long sẽ tiếp tục nằm ở mức cao do vụ nghịch đang hút hàng, nhu cầu trong các dịp cúng kiếng đầu năm ở thị trường Trung Quốc và trong nước tăng cao. Sau khi thu hoạch đợt thanh long này, nhà vườn sẽ tiếp tục xông đèn xử lý thanh long ra trái vào tháng 5-6 để đón giá cao khi các loại cây ăn trái khác chưa vào mùa thu hoạch.

Ông Huỳnh Hồng Ửng, nông dân trồng 1.000 trụ thanh long trên diện tích 2,5 ha ở ấp Quang Khương, xã Quơn Long, huyện Chợ Gạo (Tiền Giang) cho biết, mỗi năm thanh long trên 7 năm tuổi có thể xử lý 3-4 đợt  vụ nghịch với năng suất bình quân khoảng 20 tấn/ha, sau khi trừ chi phí khoảng 30% doanh thu, mỗi vụ thanh long nghịch nông dân còn lãi khoảng 300 triệu đồng/ha. Ngoài ra, thanh long còn cho 7-8 đợt trái trong vụ thuận (ra trái tự nhiên không cần xông đèn) với năng suất đến 30 tấn/ha.

Do hiệu quả cao, những năm gần đây nông dân tỉnh Tiền Giang ồ ạt cải tạo, mở rộng, trồng mới thanh long dẫn đến diện tích thanh long tăng đột biến. Tại huyện Chợ Gạo (địa phương có diện tích trồng thanh long lớn nhất tỉnh Tiền Giang), diện tích thanh long trồng mới “mọc” lên khắp nơi, kể cả ở những xã trước đây chưa từng trồng loại cây ăn trái này. Thậm chí, tại vùng đất phèn huyện Tân Phước hay các xã ngoại thành Tp Mỹ Tho cũng bắt đầu nhen nhóm trồng thanh long.

Áp lực cạnh tranh ngày càng cao

Theo Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và PTNT), hiện nay, thanh long Việt Nam đã được xuất khẩu sang 30 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có những thị trường đòi hỏi yêu cầu cao về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm như: Mỹ, Châu Âu, Hoa Kỳ, Nhật Bản. Năm 2013, kim ngạch xuất khẩu thanh long đạt hơn 150 triệu USD, tăng mạnh so với 5,8 triệu USD vào năm 2003; trong đó Việt Nam đã xuất khẩu 1.200 tấn thanh long tươi vào Mỹ với giá tương đối cao. Từ đầu năm 2014 đến nay, nhiều doanh nghiệp vẫn đang đẩy mạnh gom thanh long hoàn thanh các đơn hàng cho đối tác Mỹ.

Dù đạt được những kết quả vượt bậc nhưng thời gian tới thanh long sẽ phải chịu áp lực cạnh tranh gay gắt hơn do nhiều nước trong khu vực đã bắt đầu trồng loại cây ăn trái này. Theo PGS.TS. Nguyễn Minh Châu, Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam, hiện nay Đài Loan đã có thể xử lý thanh long ra trái quanh năm và Trung Quốc đã triển khai kế hoạch trồng 20.000 ha thanh long. Mặc dù, Trung Quốc chỉ mới phát triển trồng thanh long và có điều kiện thời tiết bất lợi nhưng với khả năng tài chính và kỹ thuật canh tác hiện đại, nông dân Trung Quốc cũng có thể xử lý thanh long cho trái quanh năm.

Trước thách thức của thị trường xuất khẩu có thể gây tác động tiêu cực đến sản xuất và tiêu thụ thanh long trong nước, PGS.TS. Nguyễn Minh Châu cho rằng, Việt Nam cần có kế hoạch sản xuất thanh long rải vụ sao cho không “đụng hàng” với thanh long từ  Đài Loan, Trung Quốc.

Mặt khác, các doanh nghiệp phải tăng cường công tác quảng bá, mở rộng thị trường xuất khẩu thanh long sang Mỹ và châu Âu, giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Đồng thời, các nhà khoa học phải tăng cường nghiên cứu, lai tạo ra nhiều giống thanh long mới, chất lượng cao để tăng khả năng cạnh tranh với thanh long trồng từ các nước khác.

Thành Công
Nguồn: Báo Công thương