Năm 2008, theo các chuyên gia kinh tế dự báo sẽ là năm chứng kiến sự thăng hoa của giá dầu với việc xác lập mặt bằng giá mới, cao kỷ lục so với cùng kỳ nhiều năm trước.

Hai yếu tố chính chi phối thị trường được nhìn nhận là do quy luật cung- cầu và tình hình chính trị bất ổn tại các quốc gia sản xuất dầu chủ chốt.

Mặc dù là nước xuất khẩu (XK) dầu, song VN sẽ phải đối mặt với những thách thức kể từ năm nay khi sản lượng dầu thô XK đang sụt giảm và nhu cầu nhập khẩu dầu trong những năm tới, để đáp ứng nguyên liệu cho các nhà máy lọc dầu sẽ đi vào hoạt động.

Dầu thô sẽ đứng ở mức cao

Nhu cầu tăng vọt, trong khi nguồn cung không theo kịp là lý do đầu tiên đẩy giá dầu tăng phi mã. Theo các chuyên gia kinh tế, các nước công nghiệp phát triển (như Mỹ, Nhật, Tây Âu) mặc dù tốc độ tăng trưởng chậm lại, nhưng nhu cầu dầu mỏ vẫn tăng, cộng thêm với 2 “đầu tàu” tăng trưởng nóng ở Châu Á là Trung Quốc và Ấn Độ, đã khiến nguồn dầu mỏ thế giới bị “ngốn” với tốc độ chóng mặt.
 
Tuy nhiên, điểm lại các nguồn cung thì OPEC hiện chỉ chiếm 1/3 lượng dầu cung ứng trên toàn thế giới, nên vào những lúc “nước sôi lửa bỏng”, bản thân OPEC cũng không phải là đối trọng giúp bình ổn thị trường.

Trong khi đó, hàng loạt các nguyên nhân được cho là sẽ làm tình hình cung ứng dầu khan hiếm trầm trọng là những vụ bạo lực triền miên ở Pakistan, bất ổn chính trị tại Nigeria hay nguồn dự trữ dầu mỏ của Mỹ đang giảm sút.

Một nguyên nhân nữa phải kể đến là đồng USD đang suy yếu, trong khi dầu mỏ được giao dịch bằng USD, nên các nước XK đều có tâm lý đẩy giá lên để bù vào khoản lỗ của đồng USD. Các chuyên gia nhận định giá dầu thô sẽ vẫn giữ ở mức cao cho tới cuối quý I, trước khi đi vào ổn định khoảng quý II/2008.

VN giảm sản lượng XK

Ông Nguyễn Xuân Thắng – TGĐ Cty thương mại dầu khí- Petechim, Cty chuyên xuất khẩu toàn bộ lượng dầu thô VN- cho biết: “Mặc dù là nước XK dầu đứng thứ ba khu vực Đông Nam Á (sau Malaysia và Indonesia), nhưng cả năm 2007, lượng dầu thô khai thác đã giảm khoảng 1,5 triệu tấn so với kế hoạch, dẫn đến sản lượng dầu thô xuất khẩu chỉ đạt 15,3 triệu tấn. Tuy nhiên, do giá dầu tăng cao nên tổng giá trị XK vẫn đạt tới 8,59 tỉ USD (tăng 21% so với kế hoạch là 7,11 tỉ USD).

Nhận định về nguyên nhân sụt giảm sản lượng – theo một chuyên gia trong ngành dầu khí – là do một số mỏ dầu trong nước giảm sản lượng và mục tiêu khai thác 1 triệu tấn dầu thô từ nước ngoài không đạt. Năm 2008 vẫn sẽ tiếp tục đà khó khăn, bởi sản lượng khai thác vẫn tiếp tục đi xuống. Một số mỏ mới dự định đưa vào khai thác chưa hoàn tất các công việc chuẩn bị phát triển mỏ.

Chuyên gia này cho biết: Do phụ thuộc chủ yếu vào việc cung cấp thiết bị đặt hàng của nước ngoài, trong khi các nhà cung cấp thiết bị khoan, khai thác đều bị quá tải do bội thực khả năng đáp ứng. Giá dầu tăng cao làm cho hoạt động khai thác dầu khí ngày càng nhộn nhịp…

PetroVietnam đặt mục tiêu khai thác trong năm nay đạt 16 triệu tấn, xuất khẩu dầu thô và condensate đạt 15,65 triệu tấn, với kim ngạch XK dự kiến 7,6 tỉ USD. Với giá dầu ở mức cao như hiện nay, nhiều chuyên gia còn dự báo khả quan kim ngạch XK sẽ giữ vững con số kỷ lục của năm nay hoặc vượt (năm 2007, kim ngạch XK dầu thô đạt 8,78 tỉ USD).

Ông Nguyễn Xuân Thắng cho biết, VN sẽ chuyển từ nước XK dầu sang nước NK dầu trong tương lai gần. Khi Nhà máy lọc dầu Dung Quất đi vào hoạt động, Petechim đã được PetroVietnam giao nhiệm vụ tính toán tăng tỉ trọng dầu thô NK có thể thay thế dầu thô khai thác trong nước. Được biết, ngay trong năm 2008, lượng NK vào khoảng 1,2 triệu thùng (tương đương 0,1 triệu tấn) cho giai đoạn chạy thử.

Nguồn: Báo Lao động