Chất lượng đại biểu phải đặt lên hàng đầu 
Người Việt Nam đang lo ngại sâu sắc về USD trong bối cảnh hệ thống tài chính của nước Mỹ tiếp tục ngập sâu trong rắc rối.
Chỉ thị số 45-CT/TW của Bộ Chính trị về lãnh đạo cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội Khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 đã nêu rõ: “không vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn”. Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam HẦU A LỀNH cho rằng, quan điểm này thông suốt từ Đại hội Đảng cho đến bầu cử đại biểu Quốc hội. Đồng thời nhấn mạnh, chúng ta quan tâm về cơ cấu, thành phần, nhưng chất lượng đại biểu phải được đặt lên hàng đầu.

“Rộng cửa” cho người tự ứng cử

Kết thúc hội nghị hiệp thương lần thứ nhất, tại một số tỉnh, thành phố đã dự kiến số lượng những người tự ứng cử đại biểu Quốc hội Khóa XV. Xin ông cho biết, quy trình hồ sơ dành cho những người tự ứng cử được thực hiện như thế nào?

– Hiến pháp và pháp luật hiện hành đã quy định quyền tự ứng cử của công dân làm đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân. Trong Chỉ thị 45-CT/TW của Bộ Chính trị về lãnh đạo cuộc bầu cử ĐBQH Khóa XV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, Bộ Chính trị yêu cầu các cấp ủy, các tổ chức đảng lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt những nhiệm vụ, trong đó quy định cụ thể đối với việc tự ứng cử, phải có quy trình thật chặt chẽ, đúng quy định của Hiến pháp và pháp luật.

<img alt="" src="” width=”850px” />
 Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hầu A  Lềnh cho rằng người tự ứng cử đại biểu Quốc hội Khóa XV “cửa” vẫn rộng

Trên cơ sở các quy định của Hiến pháp và pháp luật, người tự ứng cử sẽ nộp 2 bộ hồ sơ ứng cử đại biểu Quốc hội tại Ủy ban bầu cử ở tỉnh nơi mình cư trú hoặc công tác thường xuyên.

Đối với cán bộ, công nhân viên chức tự ứng cử, theo quy định phải được cơ quan, đơn vị quản lý xác nhận đồng ý thì cá nhân mới nộp hồ sơ. Còn đối với người ứng cử làm khu vực ngoài nhà nước, căn cứ theo các quy định pháp luật, hướng dẫn về bầu cử để làm hồ sơ gửi đến Ủy ban bầu cử cấp tỉnh.

Sau khi tiếp nhận và xem xét hồ sơ nếu thấy hợp lệ thì Ủy ban bầu cử ở tỉnh chuyển hồ sơ ứng cử của người tự ứng cử tại địa phương đến Hội đồng Bầu cử quốc gia; chuyển danh sách trích ngang lý lịch, bản sao tiểu sử tóm tắt và bản kê khai tài sản, thu nhập của người được giới thiệu ứng cử, người tự ứng cử tại địa phương đến Ban thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh để đưa vào danh sách hiệp thương.

Quá trình thẩm định hồ sơ đối với người tự ứng cử được thực hiện ra sao, thưa ông?

-Ứng cử là quyền công dân, trong tất cả các khóa bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp từ trước đến nay không cản trở người ứng cử hay tự ứng cử. Quyền tự ứng cử không bị hạn chế. Người được giới thiệu ứng cử và người tự ứng cử có quyền lợi như nhau.

Việc thẩm định hồ sơ đối với người tự ứng cử được thực hiện đồng thời với những người được các cơ quan, tổ chức, đơn vị giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội.

Pháp luật hiện hành về bầu cử đã có quy định cụ thể về quy trình thẩm định hồ sơ ứng cử viên. Ngoài ra, nếu có ý kiến phản ánh của nhân dân về ứng cử viên, cơ quan thẩm định sẽ tiếp nhận và xem xét, xác minh làm rõ trong quá trình thẩm định. Việc thẩm định đối với người được cơ quan, đơn vị, tổ chức giới thiệu ứng cử với người tự ứng cử là như nhau.

Việc giới thiệu người ứng cử đại biểu QH Khóa 15 phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Theo Luật Tổ chức Quốc họi mới được sửa đổi, bổ sung năm 2020 thì đại biểu QH chỉ có 1 quốc tịch là quốc tịch Việt Nam.

MTTQ Việt Nam sẽ tổ chức giám sát bầu cử thông qua các đoàn giám sát do Hội đồng bầu cử quốc gia phân công và đoàn giám sát riêng do Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức. Đợt giám sát đầu tiên sẽ tiến hành từ 5.3 tới đây. Việc giám sát sẽ bao gồm nhiều nội dung, trong đó có nội dung tiêu chuẩn của người được giới thiệu ứng cử hoặc tự ứng cử, gồm vấn đề quốc tịch.

Với cơ cấu như hiện nay thì tỷ lệ dành cho người tự ứng cử có nhiều không, thưa ông?

– Trong Nghị quyết số 1185/NQ -UBTVQH của UBTVQH về dự kiến số lượng, cơ cấu, thành phần đại biểu Quốc hội Khóa XV, thì số đại biểu là người ngoài Đảng từ 25 -50 đại biểu tương đương 5%-10%. Bên cạnh đó, có các cơ cấu kết hợp khác như cơ cấu nữ, cơ cấu tuổi trẻ, cơ cấu cán bộ nghiên cứu khoa học, trí thức…

Tuy vậy, hiện nay, sau hiệp thương lần thứ nhất chưa đạt được con số 10% mà mới được hơn 7%. Nhưng đây mới là điều chỉnh lần một, còn sau hội nghị hiệp thương lần hai có thể bổ sung, điều chỉnh thêm nữa nhưng tỷ lệ phấn đấu là từ 5 đến 10% theo dự kiến. Như vậy, với tỷ lệ tối đa là 10% thì cửa vẫn rộng để cho người tự ứng cử tham gia Quốc hội.

-Theo báo cáo kết quả hiệp thương lần thứ nhất của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam có 5 tỉnh, thành dự kiến có đại biểu tự ứng cử. Vậy số lượng đại biểu tự ứng cử đến hiện tại là bao nhiêu, thưa ông?

– Hiện nay đang là bước giới thiệu của của các cơ quan đơn vị. Tương tự vậy những người tự ứng cử mới dự kiến làm hồ sơ. Đối với 5 tỉnh, thành dự kiến có người tự ứng cử là ở những địa phương đó đã có người đến xin hồ sơ để làm thủ tục. Khi người tự ứng cử nộp hồ sơ chính thức thì mình mới biết chính xác số người tự ứng cử đại biểu Quốc hội là bao nhiêu.

Tăng số lượng đại biểu Quốc hội chuyên trách

-So với Quốc hội Khóa XIV, lần này cơ cấu ĐBQH tăng số lượng đại biểu Quốc hội chuyên trách. Vậy điều này cũng đặt ra yêu cầu phải bảo đảm đúng điều kiện, tiêu chuẩn để các đại biểu Quốc hội thực sự đáp ứng được chất lượng, thưa ông?

– Để tăng được số đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách chúng ta đã tính toán để giảm một số cơ cấu các khối khác. Trong đó, giảm cơ cấu đại biểu khối hành pháp, các cơ quan tư pháp, khối Mặt trận Tổ quốc cũng giảm 2 đại biểu so với Khóa XIV. Sự điều chỉnh này cần thiết và phù hợp trong nhiệm kỳ này. Bởi vì các cơ quan hành pháp, cơ quan chấp hành của Quốc hội thì không nhất thiết là phải đầy đủ đại diện tất cả các bộ, ngành, các cơ quan của Chính phủ tham gia Quốc hội.

Vấn đề chất lượng và cơ cấu đã được đặt ra từ lâu, Chỉ thị số 45-CT/TW của Bộ Chính trị lần này đã chỉ rõ: bảo đảm đủ tiêu chuẩn, đủ số lượng, có cơ cấu hợp lý, trong đó lấy tiêu chuẩn, chất lượng đại biểu làm trọng tâm, không vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn. Vậy Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã phối hợp với các cấp, các ngành ra sao trong triển khai Chỉ thị của Bộ Chính trị để đạt được yêu cầu này?

– Chỉ đạo này của Bộ Chính trị thông suốt từ Đại hội Đảng cho đến bầu cử đại biểu Quốc hội. Chúng ta quan tâm về cơ cấu thành phần để bảo đảm tính đại diện, tuy nhiên, không vì cơ cấu mà hạ thấp về chất lượng. Do đó, tiêu chuẩn, chất lượng phải được đặt lên hàng đầu. Các điều kiện, tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội đã được quy định, trên cơ sở tiêu chuẩn đó các cơ quan, đơn vị đều được hướng dẫn việc lựa chọn các đại biểu đảm bảo về tiêu chuẩn. Các hội nghị hiệp thương, hội nghị tiếp xúc cử tri căn cứ vào các tiêu chuẩn này để lựa chọn được các ứng cử viên đủ tiêu chuẩn, do đó, không xảy ra trường hợp các đại biểu không đủ tiêu chuẩn mà được giới thiệu.

Mặt trận Tổ quốc sẽ tiến hành việc giám sát quá trình giới thiệu các ứng cử đại biểu ở các cơ quan, đơn vị, địa phương để đảm bảo tiêu chuẩn này. Tôi tin rằng, nếu các đại biểu được giới thiệu đáp ứng được tiêu chuẩn thì chắc chắn là chất lượng của Quốc hội Khóa XV sẽ được nâng lên.

– Có ý kiến cho rằng, ứng cử đại biểu Quốc hội phân bổ từ Trung ương về địa phương một số ý kiến tâm tư sẽ thiệt thòi vì khi qua nơi khác bầu thì dễ có nguy cơ bị mất phiếu. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

– Đây cũng là tâm tư chung. Việc gửi người ứng cử từ Trung ương về địa phương là đương nhiên, vì phải bảo đảm cơ cấu theo các đoàn đại biểu Quốc hội địa phương.

Tuy nhiên, tôi cho rằng, đây cũng là dịp để đại biểu khẳng định vị trí, uy tín của mình. Trước khi được đưa vào danh sách chính thức để đưa ra bầu cử thì ứng cử viên có nhiều cơ hội để tiếp xúc với cử tri tại nơi ứng cử và các hội nghị liên quan nơi người ứng cử dự kiến sẽ được giới thiệu.

Do đó, tùy thuộc vào chương trình hành động và những kết quả hoạt động trong quá trình công tác của mỗi ứng cử viên có được cử tri tín nhiệm hay không. Cử tri được quyền lựa chọn đại biểu của mình. Nếu cử tri thấy rằng, ứng cử viên xứng đáng thì sẽ bỏ phiếu ủng hộ, điều này là hoàn toàn dân chủ, bình thường.  

-Xin cảm ơn ông!