Theo đại biểu Nguyễn Văn Tiên- Tiền Giang, trong Báo cáo gia nhập WTO của Chính phủ cũng như của Ủy ban Thường vụ Quốc hội có một câu rất quan trọng đó là khả năng lập hàng rào kỹ thuật rất yếu. Tức là chúng ta chỉ biết tuân theo những gì quốc tế đưa ra còn hàng rào kỹ thuật của chúng ta rất kém.

Thực tế trong buổi chất vấn vừa qua nổi lên rất rõ, khi các đại biểu chất vấn Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát về việc hạn chế các loại thuốc bảo vệ thực vật theo hóa chất. Thực ra chúng tôi đánh giá rất cao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đưa ra một hàng rào kỹ thuật để bảo vệ thị trường trong nước, bảo vệ người dân để ổn định, không làm rối thêm thị trường, nhưng từ góc độ lợi ích nào đó của các doanh nghiệp thì họ rất thắc mắc.

Về ý kiến cần có hàng rào kỹ thuật về phân bón, đáng lẽ Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phải mạnh mẽ hơn để bảo vệ điều này. Chứng minh khả năng hàng rào kỹ thuật vì tâm huyết, vì quản lý đất nước. Tuy nhiên, trong lĩnh vực này, không thấy Chính phủ có chỉ đạo gì, vì các bộ làm rất khác nhau, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thì làm rất tốt nhưng có những bộ chủ yếu tuân theo các quy định của nước ngoài, không đưa ra hàng rào kỹ thuật, điển hình là Bộ Y tế.

Cách đây 10 năm chúng ta có hàng rào kỹ thuật về một hóa chất chúng ta chỉ được sử dụng bao nhiêu loại thuốc nhưng 10 năm trở lại đây Bộ Y tế bỏ hàng rào kỹ thuật đó. Một hóa chất paracetamol có 600 loại thuốc đăng ký cho nên làm hỗn loạn thị trường. Các nước khác, kể cả các nước tư bản, kể cả các nước phát triển như Anh và Mỹ, một hoá chất chỉ cho đăng ký 15-20 loại. Các giáo sư có kinh nghiệm cho biết, nước nào họ cũng có hàng rào kỹ thuật và họ có nguyên tắc là ai đăng ký trước thì được phụ vụ trước, ai đăng ký sau thì phải chứng minh được tốt hơn bên đăng ký trước thì mới được đăng ký.

Đại biểu cho rằng, trách nhiệm chính của Chính phủ là chỉ đạo việc lập hàng rào kỹ thuật. Vì sắp tới đây, chúng ta sẽ gia nhập FTA, TPP rất lớn, nhưng không ai lo vấn đề này thì chúng ta sẽ không bảo vệ được thị trường trong nước. Do đó, đại biểu đề nghị Chính phủ, Quốc hội phải quan tâm đến vấn đề này. Vì những hàng rào kỹ thuật này không phải là luật, chúng ta không thể đưa vào luật được. Nên Chính phủ phải đặc biệt chú ý đến vấn đề này và đặc biệt tuyển chọn những người có tâm huyết, có khả năng, có kinh nghiệm để làm vấn đề này

Đồng tình với ý kiến trên, đại biểu Trương Trọng Nghĩa- TP Hồ Chí Minh cho rằng, khi hội nhập, muốn sống còn cần có 2 điều: Thứ nhất là năng lực cạnh tranh. Thứ hai chính là rào cản kỹ thuật. Rào cản thuế quan bị hạ xuống bằng 0, rào cản hành chính bị phê phán nên cam kết phải giảm mà bất công của WTO chính là rào cản kỹ thuật. Vì ở các nước điều kiện của họ rất cao, hàng hóa của ta vào cực kỳ khó khăn nhưng chúng ta vẫn phải làm. Con tôm hay con cá của nước ta xuất sang bên kia dư kháng sinh bị cấm chỉ có không phẩy không mấy phần tỷ, vì máy của họ chỉ đo được như thế thôi, còn cấm tức là phải 0%, rào cản của người ta như thế mà rào cản của mình không có gì cả, đặc biệt là ở những nước lân cận xung quanh.

Đại biểu cho biết, 10 năm nay chúng ta đã kêu gọi rất nhiều nhưng công tác này còn hết sức yếu kém. Việc này làm cho khi hội nhập, nhân dân chúng ta phải chấp nhận những hàng hóa rẻ tiền, hàng hóa ô nhiễm vô số kể, đặc biệt là con đường tiểu ngạch. Đại biểu xin đóng góp ý kiến thông qua nghị quyết này nhưng đề nghị Chính phủ phải cố gằng làm cho được 2 điều trên là nâng cao năng lực cạnh tranh và chúng ta xây dựng một hàng rào kỹ thuật bảo đảm không bị lợi dụng bởi các nước khác.

Cho ý kiến về vấn đề này, đại biểu Trần Du Lịch- Tp Hồ Chí Minh cho rằng, hàng rào kỹ thuật nào chúng ra cũng phải tính, vì trong những nguyên tắc thực hiện WTO là nguyên tắc đối xử quốc gia. Nếu dựng hàng rào kỹ thuật về thực phẩm với tiêu chuẩn a,b,c, đầu tiên các doanh nghiệp trong nước, thị trường trong nước phải tuân thủ, mới bàn đến các nước nhập khẩu.

Bản thân doanh nghiệp trong nước của họ đã đạt tiêu chuẩn đó rồi, nếu ta đặt hàng rào kỹ thuật mà chỉ áp dụng cho nhập khẩu, sản xuất trong nước không áp dụng thì chúng ta bị kiện ngay ở WTO. Đây là vấn đề rất khó khăn, đại biểu ủng hộ việc chúng ta rất yếu trong nhiều lĩnh vực không có hàng rào kỹ thuật. Nhưng dựng cỡ nào chúng ta phải tính và vấn đề trong nước phải giải quyết nâng cao về mặt kỹ thuật đối với hàng rào mà chúng ta xây dựng, mới mang lại hiệu quả. Nếu không, chúng ta sẽ vi phạm nguyên tắc đối xử quốc gia, một trong bốn nguyên tắc quan trọng của WTO.

Vân Ngọc
Nguồn: Cổng thông tin điện tử Quốc hội