Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với bà Dương Thu Hương, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng, về vấn đề này.

Thưa bà, bà đánh giá tác động của Chỉ thị 03/2007/CT-NHNN đối với thị trường tiền tệ và thị trường chứng khoán như thế nào?

Điều dễ nhận thấy, kể từ khi Chỉ thị 03 ra đời, so với 2006 và đầu 2007, thị trường chứng khoán giảm hẳn sôi động. Cùng với đó, khối lượng tín dụng đầu tư cho vay chứng khoán cũng được kiểm soát.

Tại các diễn đàn, nhiều ngân hàng thương mại, nhất là khối cổ phần đã bày tỏ nguyện vọng cần sửa đổi Chỉ thị 03. Ý kiến của bà về vấn đề này như thế nào?

Đúng là từ khi ban hành Chỉ thị 03 đến nay, nhiều ngân hàng thương mại phàn nàn về phương pháp kiểm soát khối lượng tín dụng cho vay chứng khoán theo cách của Chỉ thị 03 còn chưa khoa học và làm khó ngân hàng thương mại. Những câu chữ trong Chỉ thị 03 chưa rõ ràng, dẫn đến cách hiểu khác nhau.

Cụ thể, những nhà quản lý hiểu rằng: khi Chỉ thị 03 ra đời thì các ngân hàng thương mại không được cho vay chứng khoán nhưng ngân hàng thương mại lại hiểu rằng, từ khi ban hành Chỉ thị 03 cho đến thời hạn 31/12/2007, ngân hàng thương mại được phép “cho vay/thu nợ” để đến 31/12/2007, ngân hàng thương mại chỉ cần đảm bảo cho vay chứng khoán đạt 3%/tổng dư nợ là đạt yêu cầu. Với cách hiểu này, đã gây khó khăn trong quá trình thực hiện.

Hơn nữa, nếu lấy mốc “3% dư nợ” thì đó chỉ là một con số cố định tại một thời điểm nào đó mà thôi. Trên thực tế, dư nợ luôn biến động lên xuống theo thời gian và theo chu trình “cho vay/thu nợ” của ngân hàng thương mại.

Điều này có nghĩa, ngân hàng thương mại chỉ có trách nhiệm đảm bảo đủ con số “3%” vào đúng thời điểm 31/12/2007, còn trước và sau mốc thời gian này chẳng cần quan tâm lắm đến tỷ lệ này. Vì vậy, tuy Chỉ thị 03 có tác dụng mạnh với thị trường chứng khoán nhưng cũng bộc lộ những yếu tố chưa khoa học.

Các ngân hàng thương mại nói rằng: họ chỉ cho vay rất thấp so với thị giá cổ phiếu, rồi trích lập dự phòng rủi ro và giao kèo rằng: nếu cổ phiếu giảm vài chục phần trăm thì ngân hàng thương mại có quyền bán để thu nợ. Vậy sự lo lắng rủi ro của Ngân hàng Nhà nước có quá mức không?

Tất nhiên, nhiều ngân hàng có trình độ điều hành, năng lực quản lý tốt thì họ có cách kiểm soát, nhưng không phải mọi ngân hàng đều làm được như vậy. Và cơ quan quản lý vĩ mô biết rất rõ điều đó, vì thế họ phải ban hành một cơ chế áp dụng giống nhau.

Nhưng giá như, cơ chế khoa học hơn, chi tiết hơn với điều kiện từng ngân hàng, chẳng hạn: những ngân hàng thương mại có khả năng kiểm soát tốt thì phải có cơ chế khác còn ngân hàng thương mại không có khả năng làm được việc ấy thì phải có cơ chế chặt chẽ hơn thì sẽ không buộc tất cả mọi người đều phải chịu chung một cơ chế.

Nguồn: Thời báo Kinh tế Việt Nam