Đánh thuế lũy tiến diện tích nhà đất vượt hạn mức

Báo cáo chỉ ra rằng, tình trạng thị trường bất động sản phát triển thiếu lành mạnh và không bền vững (như đầu cơ, sử dụng nhà đất kém hiệu quả, thị trường giao dịch chính thức kém phát triển…) thời gian qua, xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân căn bản là do chính sách về thuế sở hữu, sử dụng bất động sản, thuế giao dịch và lệ phí đăng ký bất động sản ở nước ta hiện nay còn nhiều bất cập.

Để thị trường bất động sản phát triển lành mạnh và bền vững, Bộ Xây dựng trình Thủ tướng 3 phương án điều chỉnh thuế bất động sản, gồm thuế sử dụng bất động sản nhà đất, thuế chuyển quyền sử dụng đất, và lệ phí trước bạ.

Về thuế trong sử dụng bất động sản nhà đất (thuế nhà đất), Bộ đề nghị thực hiện đánh thuế sử dụng đất ở đối với các trường hợp sử dụng đất vượt trên hạn mức đất ở do UBND cấp tỉnh ban hành, với mức thuế suất cơ bản được tính theo từng khu vực, vị trí. Ví dụ, tại địa phương quy định hạn mức đất ở đối với hộ gia đình khu vực nông thôn là 250 m2/hộ, khu vực đô thị là 150 m2/hộ thì các trường hợp sử dụng đất ở vượt hạn mức nêu trên (kể cả trường hợp có một thửa đất hoặc nhiều thửa đất) đều phải nộp thuế theo nguyên tắc: Người sử dụng thửa đất có diện tích đất vượt hạn mức quy định càng nhiều thì phải nộp thuế càng cao. Trường hợp nhà đất vượt hạn mức mà đã được đưa vào kinh doanh (cho thuê) thì nộp thuế kinh doanh hoặc thuế thu nhập đối với diện tích đất vượt hạn mức. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân có sở hữu căn hộ nhà chung cư (đất sử dụng chung) thì không phải nộp thuế sử dụng đất mà chỉ phải nộp thuế sở hữu nhà ở.

Bên cạnh đó, sẽ thực hiện đánh thuế sở hữu nhà đối với các hộ gia đình, cá nhân vượt quá tiêu chuẩn diện tích nhà ở bình quân trên cơ sở ban hành suất thuế sở hữu nhà ở cơ bản, cụ thể: Hộ gia đình sở hữu một (01) nhà ở hoặc căn hộ có diện tích trên 100 m2 sàn thì phải nộp thuế theo nguyên tắc luỹ tiến. Giả sử thuế suất nhà ở cơ bản là 30.000 đồng/m2 sàn/ năm thì người có sở hữu 150 m2 sàn nhà ở phải nộp thuế sở hữu hàng năm là: 1,3 x (150 m2- 100 m2) x 30.000 đồng/m2/năm = 1.950.000 đồng/năm. Tương tự, hộ gia đình, cá nhân có sở hữu từ hai (02) nhà ở hoặc căn hộ trở lên, nếu vượt hạn mức nhà ở cũng thực hiện đánh thuế luỹ tiến theo nguyên tắc càng sở hữu nhiều nhà thì mức nộp thuế càng tăng.

Dự kiến, phương thức thu thuế sở hữu nhà cũng như thuế sử dụng đất đề cập ở phần trên sẽ được thực hiện định kỳ 6 tháng/lần (thời điểm thu thuế là tháng 6 và tháng 12 hàng năm).

Phí trước bạ điều chỉnh còn 0,02%

Theo quy định hiện hành, thuế suất chuyển quyền sử dụng đất cụ thể đang áp dụng hiện nay là 2% đối với đất sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, làm muối và 4% đối với đất ở, đất xây dựng công trình. Mức thuế này được tính với giá đất năm 1994, so với khung giá đất hiện nay, mức thuế 4% là quá cao so với khả năng tài chính của đại bộ phận nhân dân. Bộ Xây dựng tính toán: Nếu hộ gia đình, cá nhân mua 1 ngôi nhà trên mảnh đất 50m2 với giá trung bình tại Hà Nội hiện nay khoảng 30 triệu đồng/m2 đất thì người đó phải nộp thuế chuyển quyền sử dụng đất là 60 triệu đồng. Điều này càng bất hợp lý hơn trong trường hợp mua, bán không vì mục đích kinh doanh mà chỉ để cải thiện về nhà ở, hợp lý hoá chỗ ở, phải bán nhà cũ và mua nhà mới. Thuế cao dẫn tới tình trạng người dân lách luật, sẵn sàng mua bán trao tay, không làm thủ tục với Nhà nước, hoặc khai thấp hơn giá thực tế giao dịch làm Nhà nước vừa bị thất thu thuế, vừa không quản lý được việc sử dụng nhà, đất và dễ gây tiêu cực.

Tương tự, mức lệ phí trước bạ đối với bất động sản nhà, đất hiện nay là 1% tính trên giá trị cả nhà và đất. Bộ Xây dựng cho rằng mức thu này là quá cao, gần như một loại thuế chứ không còn mang ý nghĩa là lệ phí. Vì vậy, Bộ Xây dựng đề nghị cho giảm mức lệ phí trước bạ nhà đất xuống còn 0,02% và không quá 2 triệu đồng.

Trong bản báo cáo, Bộ Xây dựng đề nghị Thủ tướng dựa trên căn cứ đề nghị của Bộ, giao cho Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và các Bộ, ngành có liên quan khẩn trương nghiên cứu, xây dựng chính sách cụ thể, sớm trình Thủ tướng xem xét, quyết định nhằm thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững, hạn chế các trường hợp đầu cơ, trốn lậu thuế, góp phần phát triển kinh tế và ổn định xã hội.

Theo Báo Người Đại biểu nhân dân