Chóng mặt với thuế nhập khẩu ôtô
Người Việt Nam đang lo ngại sâu sắc về USD trong bối cảnh hệ thống tài chính của nước Mỹ tiếp tục ngập sâu trong rắc rối.

Lý do thiếu thuyết phục

Lần tăng thuế này theo giải thích là nhằm hạn chế nạn ách tắc giao thông và nhập siêu, nhưng cả 2 lý do này đều không thuyết phục.

Các ý kiến cho rằng ách tắc giao thông chỉ xảy ra tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Tại sao chỉ vì hai thành phố lớn này bị kẹt xe mà bắt người dân cả nước phải mua ôtô giá cao hơn? Tại sao không thực hiện giải pháp đơn giản là thu phí lưu hành ôtô ở Hà Nội và TP.HCM thật cao để hạn chế ôtô riêng ở hai thành phố này?

Tại sao chỉ tăng thuế xe nhập khẩu ôtô nguyên chiếc mà không tăng thuế nhập khẩu linh kiện lắp ráp? Chẳng lẽ chỉ xe nhập khẩu nguyên chiếc mới gây ùn tắc giao thông?

Trong cuộc họp giữa Bộ Công thương, Bộ Tài chính, Bộ Giao thông Vận tải và đại diện các hãng xe ngày 26/10/2007, ông Chu Mạnh Hùng Phó vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ (Bộ Giao thông Vận tải) đã phân tích, cả nước hiện có khoảng một triệu xe lưu hành, quá nhỏ so với con số trên 80 triệu dân. “Chúng tôi khẳng định, cơ sở hạ tầng của chúng tôi thừa sức đáp ứng được lượng xe lưu hành hiện tại và luôn sẵn sàng ủng hộ nền công nghiệp ôtô phát triển”. Vậy lý do nêu trên có đủ thuyết phục?

Còn để hạn chế nhập siêu thì tại sao không tăng cả thuế nhập khẩu bộ linh kiện ôtô? Theo số liệu của Tổng cục Thống kê thì trong 2 tháng đầu năm 2008 đã có khoảng 10.000 xe ôtô nhập khẩu với tổng trị giá 187 triệu USD, tăng hơn 328% so với cùng kỳ 2007.

Nhưng linh phụ kiện ôtô nhập khẩu đâu có kém. Cũng theo số liệu của Tổng cục Thống kê, nếu tính cả các loại linh phụ kiện thì giá trị kim ngạch nhập khẩu ôtô trong 2 tháng đầu năm đạt 391 triệu USD, tăng 356,1% so với cùng kỳ.

Những thay đổi có lợi cho ai?

Việc nâng thuế ôtô mới nguyên chiếc dùng chở người và xe cũ cùng loại sẽ mang lại lợi thế cho đối thủ cạnh tranh là các DN ôtô có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Việc nâng thuế sẽ làm cho xe nhập khẩu đắt lên và khó cạnh tranh với xe của các DN FDI.

Một nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực ôtô khi nhận được thông tin Bộ Tài chính nâng thuế ôtô nhập khẩu đã cười mà nói rằng chẳng hiểu vì sao chính sách lại thay đổi liên tục như vậy. Trong năm 2007 có 3 lần  Bộ Tài chính giảm thuế nhập khẩu ôtô nguyên chiếc từ 90% xuống còn 60% mới được vài tháng, lại nâng lên. Tất nhiên là ông ta còn cười vì sung sướng bởi nâng thuế xe nhập khẩu  thì xe trong nước được hưởng lợi.

Ông Bùi Ngọc Huyên, Tổng Giám đốc Vinaxuki (Nhà máy ôtô Xuân Kiên) trong 1 lần trao đổi với phóng viên VietNamNet đã nói: Khắp thế giới người ta đều biết chính sách ôtô của Việt Nam thay đổi soành soạch.

“Tôi sang Đài Loan gặp gỡ các nhà sản xuất linh kiện ôtô hợp tác làm ăn. Cũng đề nghị 1 số DN đầu tư vào Việt Nam, nhưng họ từ chối thẳng thừng vì họ được biết chính sách về ôtô của ta không những thay đổi liên tục mà còn thay đổi kiểu bất ngờ, chẳng có lộ trình, chẳng tham khảo ý kiến ai cả nên họ không thể hình dung nổi”, ông Huyên nói.

Cũng trong cuộc họp giữa Bộ Công thương, Bộ Tài chính, Bộ Giao thông Vận tải và đại diện các hãng xe ngày 26/10/2007, Tổng giám đốc Tổng Công ty Động lực và Máy nông nghiệp (VEAM) Nguyễn Thanh Giang đã “quy tội” cho Bộ Tài chính.

Ông cho rằng,  Bộ Tài chính đã quá “lạm dụng” quyền hành và luôn tự do điều chỉnh thuế theo hướng bất lợi cho doanh nghiệp. “Ba lần điều chỉnh thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc từ 90% xuống 80%, rồi 70% và 60% vừa qua là một ví dụ, Bộ Tài chính đơn phương thực hiện mà không thăm dò ý kiến doanh nghiệp cũng như cơ quan chức năng”. Mà các quyết định của Bộ Tài chính thì luôn “úp úp, mở mở” trong mỗi lần ban hành, khiến doanh nghiệp rơi vào tình cảnh chẳng biết ngày mai chính sách thuế sẽ ra sao.

Lần nâng thuế nhập khẩu ôtô ngày 11/3 vừa qua cũng vậy, Bộ Tài chính giấu kỹ thông tin cho đến phút chót.

Có lần, tại diễn đàn Quốc hội, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng khi đó còn là Bộ trưởng Bộ Tài chính đã tuyên bố: “Nếu các doanh nghiệp không chịu hạ giá xe lắp ráp trong nước, chúng tôi sẽ giảm thuế nhập khẩu”. Lộ trình giảm thuế nhập khẩu đang được thực thi, xe trong nước còn chưa giảm giá thì nay đùng một cái, lại nâng thuế lên.

Thuế nhập khẩu ôtô sắp giảm?

Ngày 4/2/2008, Văn phòng Chính phủ lại vừa thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải về việc thực hiện chiến lược, quy hoạch phát triển ngành công nghiệp ôtô Việt Nam đến năm 2010, tầm nhìn đến năm 2020.

Theo đó, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công thương và các bộ liên quan “căn cứ vào các cam kết của Việt Nam với WTO, CEPT/AFTA, xây dựng, công bố lộ trình giảm thuế nhập khẩu đối với ôtô, phụ tùng ôtô phù hợp; nghiên cứu hoàn thiện chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt và các chính sách tài chính khác đối với ôtô, phù hợp mục tiêu chiến lược phát triển ngành công nghiệp ôtô, phát triển giao thông trong nước và phù hợp với thông lệ quốc tế”.

Nếu Bộ Công thương và các bộ liên quan thực hiện chỉ đạo này, có khi vài bữa nữa thuế ôtô lại giảm chưa biết chừng!

Nguồn: Báo Điện tử Việt Nam Nét