Tuần qua, từ ngày 1/12, mức lãi suất cơ bản mới (8%/năm thay cho 7%/năm trước đó) bắt đầu có hiệu lực. Sau ngày đầu tiên thăm dò diễn biến điều chỉnh trong hệ thống, từ ngày 2/12, các ngân hàng thương mại đồng loạt tăng lãi suất huy động.

Cũng trong ngày 2/12, Ngân hàng Nhà nước có văn bản cho biết sẽ thanh tra toàn diện đối với các tổ chức tín dụng có lãi suất huy động VND từ 10,5% trở lên. Theo Ngân hàng Nhà nước, để tạo sự ổn định mặt bằng lãi suất chung, các ngân hàng thương mại cần áp dụng lãi suất huy động VND cao nhất dưới 10,5%/năm; những trường hợp tăng lãi suất huy động từ mức 10,5%/năm trở lên sẽ phá vỡ mặt bằng huy động trên thị trường.

Trả lời bạn đọc trong buổi giao lưu trực tuyến trên VnEconomy chiều 3/12, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (Ngân hàng Nhà nước), cũng nhấn mạnh: “Để đảm bảo hiệu quả và an toàn hoạt động kinh doanh, các ngân hàng thương mại phải có mức chênh lệch lãi suất giữa đầu ra và đầu vào hơn 2%/năm. Như thế, các ngân hàng thương mại huy động vốn với mức lãi suất từ 10,5% trở lên là một hiện tượng không bình thường, có thể dẫn đến sự cạnh tranh không lành mạnh trong việc huy động vốn, có nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn hệ thống”.

Ngoài ra, ông Bảo cũng cho rằng, việc thanh tra nói trên đối với thị trường và hoạt động của ngân hàng trung ương ở các nước cũng là bình thường, khi ngân hàng trung ương thực hiện nhiệm vụ của mình.

Ngay sau “thông điệp từ 10,5%/năm” của Ngân hàng Nhà nước phát đi, một số ngân hàng thương mại cổ phần đã tăng lãi suất huy động VND lên mốc 10,5%/năm trước đó nhanh chóng có quyết định điều chỉnh để tránh chạm “rào”. Đến cuối tuần qua, nhiều thành viên đã đồng loạt áp mức cao nhất là 10,49%/năm.

Điểm chung là nhiều ngân hàng cổ phần đều áp mức lãi suất 10,49%/năm đồng loạt cho các kỳ hạn từ 3 – 36 tháng. Tuy nhiên, tại một số ngân hàng cổ phần lớn, để được hưởng mức lãi suất cao nhất này, người gửi tiền phải có số dư từ 5 tỷ đồng trở lên.

Trong khi đó, một số ngân hàng cổ phần bắt đầu áp dụng các chương trình tặng tiền mặt theo các tỷ lệ phần trăm ứng với các khoản tiền gửi, hoặc tiền mua kỳ phiếu, để tạo thêm hấp dẫn bên cạnh lãi suất; như tại Ngân hàng Đại Dương là 0,16% cho các khoản tiết kiệm từ 100 triệu đồng trở lại, hay tại Ngân hàng Bắc Á với mức tối đa 0,4% cho khách hàng tham gia mua kỳ phiếu…