Quy chế này đã quy định rõ điều kiện được vay lại, nguồn tiền cho vay lại, trị giá cho vay lại, cam kết về thế chấp tài sản và đảm bảo tiền vay, các loại phí phải trả,… Dưới đây là một số điểm chính trong Quy chế này.

Về điều kiện được vay lại, Quy chế này quy định rõ ba đối tượng được áp dụng, đó là:

Đối với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế có các chương trình, dự án sử dụng vốn vay, viện trợ nước ngoài đảm bảo các tiêu thức phù hợp với quy hoạch đầu tư phát triển của Nhà nước; hoàn thành thủ tục đầu tư theo quy định hiện hành của Nhà nước; được Chính phủ cho phép sử dụng vốn vay, viện trợ và được nhà tài trợ chấp thuận (trường hợp Hiệp định vay nước ngoài quy định phải có sự chấp thuận của Nhà tài trợ); đảm bảo được khả năng trả nợ theo phương án tài chính được thẩm định theo quy định. Các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế có tình hình tài chính lành mạnh, không có lỗ trong 3 năm liền kề gần nhất, không có nợ quá hạn với các tổ chức tín dụng và không có nợ quá hạn đối với các khoản vay lại nguồn vốn vay nợ, viện trợ nước ngoài của Chính phủ (nếu là tổ chức, doanh nghiệp đang hoạt động) tại thời điểm vay lại, không có các khoản nợ tồn đọng, quá hạn với ngân sách nhà nước. Đối với trường hợp các doanh nghiệp chưa đủ 3 năm hoạt động thì phải có cam kết của chủ sở hữu hoặc của công ty mẹ. Các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế thực hiện đảm bảo tiền vay cho các khoản vay lại theo yêu cầu của Cơ quan cho vay lại trừ trường hợp được miễn đảm bảo tiền vay theo quy định tại Điều 11 Quy chế này.

Đối với các tổ chức tín dụng được Chính phủ cho phép sử dụng vốn vay, viện trợ và được nhà tài trợ chấp thuận (trường hợp Hiệp định vay nước ngoài quy định phải có sự chấp thuận của nhà tài trợ); đảm bảo được khả năng trả nợ theo phương án tài chính được thẩm định.

Đối với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được pháp luật hoặc Thủ tướng Chính phủ cho phép vay lại từ nguồn vốn vay, viện trợ nước ngoài của Chính phủ; vốn vay được dùng cho đầu tư phát triển thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách địa phương; ngân sách địa phương đảm bảo trả được nợ.

Về nguồn tiền cho vay lại, Quy chế này cũng quy định rõ ba nguồn cụ thể, đó là: Đối với nguồn vốn ODA của Chính phủ, người vay lại có thể lựa chọn đồng tiền vay lại là nội tệ (đồng Việt Nam) hoặc bằng ngoại tệ gốc vay của nước ngoài tuỳ theo khả năng trả nợ. Tỷ giá quy đổi từ ngoại tệ sang đồng Việt Nam là tỷ giá hạch toán do Bộ Tài chính quy định; Đối với vốn vay thương mại nước ngoài của Chính phủ: người vay lại phải nhận nợ bằng ngoại tệ gốc do Chính phủ vay nước ngoài, trừ trường hợp đặc biệt do Thủ tướng Chính phủ quyết định; Trường hợp cho vay lại đối với Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương: đồng tiền cho vay lại là đồng ngoại tệ gốc do Chính phủ vay nước ngoài.

Trị giá cho vay lại ghi trong Thoả thuận cho vay lại được xác định trên cơ sở trị giá Hiệp định vay, viện trợ nước ngoài ký với nhà tài trợ hoặc Người cho vay cho mỗi chương trình, dự án. Trong trường hợp Hiệp định vay, viện trợ nước ngoài ký cho nhiều dự án nhưng không quy định mức phân bổ cho từng chương trình, dự án thì trị giá cho vay lại được xác định căn cứ vào quyết định phân bổ vốn vay, viện trợ của Chính phủ. Trị giá nhận nợ thực tế là trị giá được luỹ kế theo từng lần rút vốn.

Người vay lại phải thế chấp tài sản hoặc sử dụng các biện pháp đảm bảo khác để đảm bảo bù đắp rủi ro tín dụng và các rủi ro khác có thể xảy ra bao gồm tài sản hình thành từ vốn vay lại của Chính phủ và/hoặc tài sản khác theo quy định của pháp luật trừ các trường hợp người vay lại là đối tượng được miễn thế chấp tài sản hoặc đảm bảo tiền vay bao gồm: Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các tổ chức tài chính, tín dụng; các trường hợp được Thủ tướng Chính phủ cho phép áp dụng tín chấp hoặc được miễn thế chấp tài sản hoặc đảm bảo tiền vay (toàn bộ hoặc một phần).

Cam kết về thế chấp tài sản và đảm bảo tiền vay được thể hiện trong Thoả thuận cho vay lại. Cơ quan cho vay lại có trách nhiệm hoàn chỉnh các hồ sơ pháp lý về tài sản thế chấp và đảm bảo tiền vay theo quy định của pháp luật. Cơ quan cho vay lại có trách nhiệm quản lý, xử lý tài sản thế chấp và đảm bảo đối với các khoản cho vay lại của Chính phủ theo quy định chung về quản lý tài sản thế chấp và đảm bảo tiền vay của cơ quan đó. Trường hợp Bộ Tài chính là Cơ quan cho vay lại, Bộ Tài chính thực hiện quản lý, xử lý tài sản thế chấp và đảm bảo khoản vay đối với các khoản cho vay lại theo các quy định trong Quy chế cấp và quản lý bảo lãnh Chính phủ đối với các khoản vay nước ngoài được ban hành theo Quyết định số 272/2006/QĐ-TTg ngày 28 tháng 11 năm 2006 của Thủ tướng Chính phủ.

Về đồng tiền thu hồi nợ, đối với vốn ODA, về nguyên tắc người vay lại nhận vay lại theo loại tiền nào thì trả nợ bằng loại tiền đó. Trường hợp người vay lại yêu cầu hoàn trả cho Chính phủ bằng Đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ tự do chuyển đổi khác với đồng tiền nhận vay lại, Cơ quan cho vay lại áp dụng tỷ giá hối đoái do Bộ Tài chính quy định hoặc tỷ giá do Cơ quan cho vay lại thoả thuận với người vay lại ghi trong Thoả thuận vay lại để thu nợ; Đối với vốn vay thương mại: đồng tiền trả nợ là đồng ngoại tệ vay gốc. Trường hợp trả bằng Đồng Việt Nam, Cơ quan cho vay lại áp dụng tỷ giá bán ra của Ngân hàng phục vụ hoặc của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam trong trường hợp không có Ngân hàng phục vụ để thu nợ. Nếu Người vay lại không trả gốc, lãi, phí cho vay lại và các khoản phải trả khác đúng hạn thì phải chịu lãi chậm trả theo mức lãi suất chậm trả bằng 150% lãi suất ghi trong Thoả thuận cho vay lại hoặc mức lãi chậm trả ghi trong Hiệp định vay gốc tuỳ theo mức nào cao hơn. Lãi chậm trả được tính từ ngày đến hạn mà không trả cho đến ngày thực trả nếu chậm từ 15 ngày trở lên.

Quy chế này cũng quy định rõ người vay lại phải trả các loại phí sau: Phí do nước ngoài thu: căn cứ Hiệp định vay cụ thể, các khoản phí nước ngoài có thể bao gồm phí quản lý, phí cam kết, phí rút vốn, phí bảo hiểm và các khoản phí khác. Người vay lại trực tiếp thanh toán cho nhà tài trợ các khoản phí này. Trong trường hợp Chính phủ đứng ra trả các khoản phí nước ngoài nói trên Người vay lại phải hoàn trả cho ngân sách nhà nước; các loại phí dịch vụ do Ngân hàng phục vụ thu, người vay lại trực tiếp trả cho Ngân hàng theo quy định của Ngân hàng phục vụ.

VIB Online