Ngành xuất khẩu gỗ Việt Nam: Khó khăn chồng chất
Người Việt Nam đang lo ngại sâu sắc về USD trong bối cảnh hệ thống tài chính của nước Mỹ tiếp tục ngập sâu trong rắc rối.

Bất lợi

Dấu hiệu khách hàng không còn mặn mà với sản phẩm đồ gỗ bắt đầu từ tháng 9.2008. Tại Bình Định – “thủ phủ đồ gỗ xuất khẩu” của miền Trung và là một trong bốn trung tâm hàng đầu sản xuất đồ gỗ xuất khẩu (ĐGXK) trong cả nước, trên 110 doanh nghiệp chuyên kinh doanh ngành hàng này đang như “ngồi trên đống lửa”, vì áp lực hàng loạt đơn hàng bị cắt giảm. ông Lê Văn Hồng, Tổng GĐ Tổng Cty PSICO – doanh nghiệp được coi là kinh doanh có hiệu quả lĩnh vực này suốt thời gian dài, nhận định: ước giảm đến 40% sản lượng mùa hàng 2008 – 2009. Sự tác động của khủng hoảng tài chính toàn cầu đã buộc người tiêu dùng ở các nước Hoa Kỳ, EU và Nhật Bản – thị trường “ăn hàng” lớn nhất phải điều chỉnh sức mua cho phù hợp với túi tiền. Hiện hai thị trường lớn, gồm Mỹ và EU còn tồn đọng hơn 30% nguồn hàng của năm 2007 chưa bán được. “Nếu như trước đây, mỗi gia đình có thể sử dụng từ 1- 2 bộ bàn ghế ngoài trời /năm thì nay con số đó giảm còn một nửa và thời gian sử dụng cũng được khai thác triệt để” – ông Hồng lý giải. Như vậy, bắt đầu từ tháng 1-5.2009, sẽ là giai đoạn mà các DN sản xuất đồ gỗ ngoài trời đối mặt với cực kỳ khó khăn, đó là không có việc làm, dây chuyền thiết bị tiền tỷ sẽ bị vô hiệu hoá. Theo các chuyên gia dự báo, tình hình khó khăn sẽ còn kéo dài cho đến cuối mùa hàng 2009 – 2010.

Trong khi đó, đầu vào của các DN cũng phải đối mặt với không ít thách thức đầy bất lợi. Để sản xuất được hàng XK, các DN của Việt Nam phải nhập khẩu tới 80%; thế nhưng hiện nay nguồn nguyên liệu tại Nam Phi tăng lên 30%; còn tại Nam Mỹ bị đẩy lên 40%… Thị trường càng khắt khe hơn, khi mà không chỉ có EU, bắt buộc các sản phẩm khi NK vào thị trường này phải có Chứng chỉ Tổ chức rừng thế giới; mới đây một Đạo luật Nông nghiệp 2008 (2008 Farm Bill) vừa được Quốc hội Mỹ thông qua, có hiệu lực từ ngày 15.12.2008, cũng bắt buộc khi NK bất cứ thực vật nào cũng đều phải khai báo đầy đủ: tên khoa học, giá trị hàng NK, xuất xứ thực vật bị đốn hạ, thu hoạch…

Đuối sức

Giữa lúc các DN sản xuất đồ gỗ XK lao đao thì ngày 23.9.2008, Bộ Tài chính ban hành văn bản số 11270/BTC – CST về việc bắt buộc phải áp dụng 10% thuế XK đối với mặt hàng gỗ ván sàn và một số mặt hàng khác. Ban hành không có lộ trình, văn bản 11270 của Bộ Tài chính đã khiến cho các DN trở tay không kịp. Đặc biệt là đối với các DN xuất khẩu gỗ ván sàn ở khu vực miền Trung càng thêm điêu đứng. Bức tranh toàn cảnh của ngành đồ gỗ XK Việt Nam được Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam dự báo rằng: có 50% DN gỗ trụ được và có ít nhất 20% DN sẽ phá sản trong thời gian tới… Vấn đề là động thái của các ngân hàng thương mại: Giảm lãi suất, gia hạn vốn hay cứ “ngang ngay sổ thẳng” (?).

Để tự cứu mình, các DN ở Bình Định đang tìm cách co cụm quy mô sản xuất và tiết kiệm các chi phí có thể (cắt giảm nhân công, chi phí thiết bị) chờ cơ hội thị trường ấm lại. Tân Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản XK Bình Định Nguyễn An Điềm vừa đắc cử cho biết, bên cạnh việc sản xuất cầm chừng để giữ chân khách hàng truyền thống, đã có một số doanh nghiệp chuyển hướng sản xuất một số mặt hàng thay thế để hướng đến thị trường châu á và thị trường nội địa. “Nhưng không có nghĩa là DN nào cũng có thể làm được một sớm một chiều, bởi đây là thị trường cực kỳ khó tính” – ông Điềm nói

Minh Trung
Nguồn: Báo Đời sống và pháp luật  điện tử

+ Theo số liệu báo cáo của Bộ Công thương: 10 tháng đầu năm 2008, kim ngạch mặt hàng XK đồ gỗ đạt khoảng 2, 3 tỉ USD. Dự kiến cả năm chỉ đạt khoảng 2, 8 tỷ USD, giảm 200 triệu USD so với chỉ tiêu đề ra từ đầu năm. Đây cũng là năm đầu tiên trong nhiều năm đạt mức tăng trưởng vượt bậc về kim ngạch XK, mặt hàng này bị sụt giảm.                                                                                                                                                     

+ Toàn tỉnh Bình Định hiện có trên 120 doanh nghiệp hoạt động chế biến đồ gỗ xuất khẩu, trong đó có gần 50 NM chuyên chế biến đồ gỗ xuất khẩu vào loại lớn nhất nước. Giá trị kim ngạch XK đồ gỗ hàng năm chiếm trên 60% kim ngạch XK toàn tỉnh. Giải quyết công ăn việc làm cho gần 40.000 lao động.