XK sang thị trường Ảrập và Hồi giáo: Lưu ý hợp pháp hóa lãnh sự chứng từ hàng hóa
Người Việt Nam đang lo ngại sâu sắc về USD trong bối cảnh hệ thống tài chính của nước Mỹ tiếp tục ngập sâu trong rắc rối.

Đây là quy định của nhiều nước Ảrập và Hồi giáo tại khu vực Trung Đông và Bắc Phi (Thổ Nhĩ Kỳ, Ảrập Xêút, UAE, Qatar, Ai Cập, Angiêri). Quy định này của các nước Ảrập và Hồi giáo áp dụng đối với tất cả các nước trên thế giới.

Mục đích của việc hợp pháp hóa bộ chứng từ xuất khẩu nhằm xác định đúng nguồn gốc, chất lượng và giá trị thực của hàng hóa nước xuất khẩu, tránh gian lận thương mại của đơn vị xuất khẩu hoặc trốn thuế của đơn vị nhập khẩu.

Trong trường hợp nước nhập khẩu không có Đại sứ quán hoặc Cơ quan lãnh sự ở nước xuất khẩu, người xuất khẩu có thể yêu cầu Đại sứ quán hoặc Cơ quan lãnh sự của nước Ảrập hoặc Hồi giáo khác hợp pháp hóa lãnh sự chứng từ xuất khẩu.

Việc hợp pháp hóa lãnh sự bộ chứng từ hàng hóa xuất khẩu chủ yếu tập trung vào các giấy tờ như chứng nhận xuất xứ (C/O), hóa đơn thương mại (invoice), các giấy tờ chứng nhận kiểm dịch hoặc an toàn vệ sinh, vận đơn (B/L), chứng nhận khác của nhà sản xuất…

Quy định nói trên của các nước Ảrập và Hồi giáo được phổ biến công khai và được nhiều nước trên thế giới thông báo, hướng dẫn cho cộng đồng doanh nghiệp biết khi xuất khẩu hàng hóa sang thị các trường Ảrập và Hồi giáo.

Ngoài ra, trước khi được Đại sứ quán hoặc Cơ quan lãnh sự của nước nhập khẩu đóng tại nước xuất khẩu hợp pháp hóa, chứng từ hàng hóa phải được Phòng Thương mại và Công nghiệp, Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) của nước xuất khẩu chứng thực.

Trước đây, nhiều nước thuộc khu vực Trung Đông và Bắc Phi chưa mở Đại sứ quán tại Hà Nội, hầu hết các lô hàng xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường này được hợp pháp hóa lãnh sự tại Đại sứ quán Ai Cập hoặc Đại sứ quán Angiêri tại Hà Nội và đều được các nước chấp nhận.

Hiện tại, ngoài hai nước trên, Thổ Nhĩ Kỳ, Côoét, UAE, Ảrập Xêút, Qatar, Ôman… đã mở Đại sứ quán tại Hà Nội và đảm nhiệm việc hợp pháp hóa các bộ chứng từ xuất khẩu sang thị trường nước mình.

Thời gian qua, nhiều lô hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Thổ Nhĩ Kỳ không được thông quan vì bộ chứng từ xuất khẩu chưa được hợp pháp hóa lãnh sự tại Đại sứ quán. Đại sứ quán Thổ Nhĩ Kỳ đã nhiều lần gửi công hàm tới các cơ quan hữu quan của Việt Nam (Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam) đề nghị xác minh tính xác thực và cung cấp bản gốc của các bộ chứng từ (C/O, invoice, P/L, B/L…) của nhiều lô hàng xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam.

Liên quan đến vấn đề này, Thổ Nhĩ Kỳ đã áp dụng biện pháp tự vệ, thuế chống bán phá giá đối với một số mặt hàng của Việt Nam như săm lốp xe đạp và xe máy, dây curoa, giày dép, điều hòa nhiệt độ do bị kiện xuất khẩu với giá thấp hơn chi phí sản xuất hoặc nhập khẩu các mặt hàng này từ Việt Nam vào Thổ Nhĩ Kỳ tăng trưởng quá nhanh và chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nhập khẩu mặt hàng này của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, qua điều tra, nhiều trường hợp kể trên không phải do doanh nghiệp Việt Nam thực hiện mà là do doanh nghiệp nước ngoài mạo danh doanh nghiệp và nguồn gốc hàng hóa Việt Nam. Ngoài ra, trong nhiều trường hợp, hóa đơn thương mại bị sửa chữa, giá trị khai báo hải quan thấp hơn nhiều so với giá trị thực tế của lô hàng.

Quy định trên sẽ ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam. Do vậy, để tiết kiệm thời gian và chi phí, nhằm tuân thủ các quy định của nước sở tại và tránh phát sinh những trường hợp rắc rối không cần thiết, doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu hàng hóa sang thị trường các nước Ảrập và Hồi giáo tại khu vực Trung Đông và Bắc Phi cần lưu ý tới thủ tục hợp pháp hóa lãnh sự bộ chứng từ hàng hóa xuất khẩu.

Nguyễn Phúc Nam (Vụ Thị trường Châu Phi, Tây Á, Nam Á
Nguồn: Báo điện tử Công thương