Bộ Tài chính đã thừa nhận, DN không nộp thuế là do lỗi của cơ quan hướng dẫn các chính sách liên quan, nhưng việc sửa sai lại rất khó thực hiện

Sai nhưng khó sửa
Chính vì không phải lỗi của DN, ngày 24/3/2009, Bộ Tài chính đã có Văn bản số 4192/BTC-CST kiến nghị Chính phủ không truy thu thuế TTĐB đối với các xe tải van nhập khẩu từ 1/1/2006 đến 20/7/2008. Lý do là vào thời điểm đó, khi nhập khẩu, DN không nộp thuế TTĐB là do hướng dẫn của cơ quan nhà nước có liên quan. Số lượng xe nhập khẩu đó đã được các DN tiêu thụ hết với mức giá thành đã hạch toán không có thuế TTĐB. Bộ Tài chính cũng thừa nhận thực tế là DN không có kinh phí để nộp khoản thuế này và sẽ ảnh hưởng lớn nếu bị truy thu.

Nhưng mới đây, Chính phủ lại có yêu cầu: Bộ Tài chính thực hiện đúng quy định hiện hành của pháp luật thuế TTĐB theo Thông tư 115/2005/TT-BTC. Có nghĩa là cơ quan hải quan sẽ tiếp tục tiến hành truy thu thuế TTĐB đối với các lô hàng xe tải van nhập khẩu từ ngày 1/1/2006 đến ngày 20/7/2008. Theo thống kê của Hải quan, trong thời gian này, có 1.174 xe tải van nhập khẩu thuộc diện truy thu thuế TTĐB với tổng số tiền gần 26,6 tỷ đồng. Trong trường hợp này, sẽ phải đặt câu hỏi về trách nhiệm của các cơ quan thi hành khi không hướng dẫn đầy đủ luật pháp thuộc phận sự của mình, khiến DN bị vạ lây.

DN lại khổ
Khi Thông tư 115/2005/TT-BTC được ban hành, các DN đã phản đối với lý do là khi làm thủ tục hải quan, DN đã thực hiện nộp thuế theo hướng dẫn và việc không nộp thuế TTĐB không phải do lỗi của DN, và số xe đã được tiêu thụ hết. Các DN khi đó đề nghị chỉ thực hiện với các xe nhập khẩu có tờ khai hải quan từ ngày 21/7/2008 (thời điểm ban hành Công văn 8543/BTC-CST của Bộ Tài chính).

Công văn này xác định xe tải van có lắp vách ngăn cố định giữa khoang chở hàng và ca bin và có từ 2 hàng ghế trở lên được xếp vào nhóm ô tô từ 16-24 chỗ ngồi thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB với mức thuế suất là 15% theo quy định tại Thông tư 115/2005/TT-BTC.

Đồng thuận với các DN, Bộ Công thương cũng cho rằng, chỉ thực hiện truy thu thuế TTĐB đối với xe tải van nhập khẩu có tờ khai đăng ký từ thời điểm ban hành Thông tư 8543/BTC-CST của Bộ Tài chính, tức là không truy thu đối với xe nhập khẩu từ 1/1/2006 đến 20/7/2008.

Mọi việc phát sinh là do theo các quy định trước 1/4/2009 (thời điểm hiệu lực của Luật thuế TTĐB sửa đổi), thuế TTĐB chỉ đánh vào ô tô có chức năng chở người từ 24 chỗ trở xuống và được chia ra làm 3 nhóm: dưới 5 chỗ ngồi, từ 6-15 chỗ ngồi và từ 16 – 24 chỗ ngồi.

Còn ô tô dùng để vận tải hàng hóa không thuộc diện chịu thuế TTĐB. Loại ô tô có chức năng vừa chở người, vừa có khoang chở hàng riêng nhưng có thiết kế tương tự xe chở người (gọi là xe tải van), không có tên trong danh mục. Nhưng để tránh tình trạng gian lận, nhập xe tải van về cải tạo thành xe chở người, Bộ Tài chính có riêng thông tư hướng dẫn thu thuế TTĐB 15% đối với ô tô từ 16-24 chỗ, bao gồm cả xe tải van và các loại xe lam.

Tuy nhiên, cái khó là trong biểu thuế nhập khẩu do Bộ Tài chính ban hành lại không hề có quy định thuế suất đối với mặt hàng xe tải van lưỡng tính này. Vì thế, khi xe tải van được nhập về, cơ quan chức năng cũng lúng túng trong phân định đó là xe tải hay xe chở người để áp các mức thuế nhập khẩu phù hợp. Mọi việc trở nên phức tạp khi DN theo thông lệ quốc tế coi xe tải van là xe tải, tương ứng không phải chịu thuế TTĐB. Nhưng các cơ quan liên quan lại coi đây là loại xe chở người và chịu thuế TTĐB với mức thuế nhập khẩu như với xe chở người có hình dáng, động cơ tương tự.

Cần nhắc lại rằng, Bộ Giao thông vận tải vào thời điểm đó cũng đã thực hiện yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ về phân loại đối với một số ô tô có tính năng lưỡng dụng để thực hiện các chính sách thuế liên quan. Theo xác nhận của Cục đăng kiểm (Bộ Giao thông Vận tải) thì xe tải van vừa chở người, vừa chở hàng thuộc tiêu chuẩn Việt Nam 7172:2003. Căn cứ vào đóù, cơ quan hải quan đã tính và thu thuế như xe tải, không phải chịu thuế TTĐB.

Luật thuế TTĐB sửa đổi hiện đã bổ sung xe tải van vào diện chịu thuế TTĐB. Nhưng những hướng dẫn không rõ ràng mang tính thời điểm của cơ quan chức năng khiến cuộc đôi co lại tiếp tục.

Nguồn: Báo Điện tử Đầu