Thoái vốn ngoài ngành tại các doanh nghiệp nhà nước là chủ trương nhằm hạn chế đầu tư dàn trải, không hiệu quả. Tuy nhiên, sự rút vốn của một số doanh nghiệp nhà nước đang gây không ít khó khăn cho các dự án đầu tư dang dở ở nước ngoài, chủ yếu ở Lào và Campuchia.

Theo Cục Đầu tư nước ngoài, Tổng công ty Sông Đà hiện đang gặp nhiều khó khăn khi các cổ đông khác không tham gia góp vốn để thực hiện một số dự án thủy điện tại Lào như đã cam kết trước khi có chủ trương hạn chế đầu tư ngoài ngành.

Để tham gia đầu tư các dự án thủy điện tại Lào, các cổ đông đã cam kết tham gia góp vốn thành lập Công ty cổ phần điện Việt – Lào gồm, Tổng công ty Sông Đà góp 49%; Ngân hàng đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) (11%); Công ty Tài chính Dầu khí (11%); Công ty chứng khoán BIDV (10%); Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (10%); Tập đoàn Điện lực Việt Nam (2%), Công ty cổ phần Đô thị Sông Đà (6%) và Công ty Bảo hiểm Dầu khí (1%).

Tuy nhiên, trong bối cảnh các tập đoàn, tổng công ty gặp khó khăn về tài chính do tác động tiêu cực của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu và sau đó khi có chủ trương hạn chế đầu tư ngoài ngành của Chính phủ, thì các cổ đông khác (ngoài Tổng công ty Sông Đà) trong Công ty cổ phần điện Việt – Lào đã nhanh chóng dừng ngay nghĩa vụ góp vốn triển khai thực hiện một số dự án đang đầu tư.

Hậu quả là có dự án đầu tư tại Lào đã giải ngân hàng nghìn tỉ đồng đành phải dừng thi công do thiếu vốn; một số dự án đầu tư quy mô lớn khác hiện đang phải xem xét lại do không có vốn để triển khai thực hiện.

Sau nhiều cuộc họp liên ngành, các cơ quan chức năng đã đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép các cổ đông Công ty cổ phần điện Việt – Lào được tiếp tục góp vốn để thực hiện một số dự án đã cam kết đầu tư. Tuy nhiên, trong bối cạnh hiện nay, các cổ đông cũ không còn mặn mà tham gia dự án và hậu quả là một mình Tổng công ty Sông Đà đang đứng chịu trận.

Tương tư, khó khăn này cũng đang diễn ra đối với Công ty cổ phần Đầu tư Y tế Sài Gòn (MECO) – chủ đầu tư dự án bệnh viện Chợ Rẫy – Phnompenh tại Campuchia, theo Cục Đầu tư nước ngoài.

Bệnh viện này đã khánh thành giai đoạn 1 với quy mô 200 giường bệnh và đi vào hoạt động, khám chữa bệnh cho người dân nước này từ giữa tháng 1-2014. Tuy nhiên, cho đến nay, một số cổ đông của MECO vẫn chưa góp đủ vốn giai đoạn 1 của dự án. Nguyên nhân là do MECO có 5 cổ đông là các doanh nghiệp nhà nước đầu tư ngoài ngành kinh doanh chính của mình trong tổng số 8 cổ đông của công ty. 5 công ty này gồm Công ty đầu tư tài chính nhà nước TPHCM; Tổng công ty thương mại Sài Gòn; Tổng công ty du lịch Sài Gòn ; Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn; Tổng công ty xây dựng Sài Gòn.

Mới đây chính quyền TPHCM đã có văn bản đề nghị Thủ tướng xem xét tạo điều kiện để các cổ đông là các doanh nghiệp nhà nước được tiếp tục góp vào MECO để đầu tư dự án bệnh viện nói trên.

Theo Quyết định số 929/QĐ-TTg tháng 7-2012 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tái cơ cấu doanh nghệp nhà nước, trọng tâm là tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước giai đoạn 2011-2015”, doanh nghiệp nhà nước mà trọng tâm là các tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước có nhiệm vụ “Thực hiện theo nguyên tắc thị trường việc thoái vốn đã đầu tư vào ngành không phải kinh doanh chính hoặc không trực tiếp liên quan đến ngành kinh doanh chính….” và yêu cầu các tập đoàn, tổng công ty và doanh nghiệp nhà nước phải chấm dứt tình trạng đầu tư ra ngoài ngành trước năm 2015.

Đối chiếu với quy định hiện hành, việc 5 cổ đông doanh nghiệp nhà nước nêu trên tham gia góp vốn đầu tư vào Bệnh viên Chợ Rẫy – Phnompenh là không phù hợp với ngành, nghề kinh doanh chính.

Tuy nhiên, theo UBND TPHCM dự án này được hình thành trước khi có Quyết định số 929/QĐ-TTg và các nhà đầu tư được UBND TPHCM giao thực hiện nhiệm vụ chính trị nhằm thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác giữaTPHCM và Phnompenh (Campuchia). Do đó, việc 5 công ty thoái vốn đang ảnh hưởng công tác vận hành và hoạt động của bệnh viện và đến tiến độ góp vốn và thi công triển khai thực hiện giai đoạn 2 của dự án đầu tư.

Ngoài ra, theo UBND TPHCM, Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Campuchia cũng đã thống nhất sau khi hoàn thành giai đoạn 1, dự án Bệnh viện Chợ Rẫy – Phnompenh tại Campuchia sẽ tiếp tục đầu tư giai đoạn 2, tăng từ 200 giường lên 500 giường bệnh. Tuy nhiên, hiện TPHCM chưa tìm được các nhà đầu tư khác thay thế các cổ đông phải thực hiện thoái vốn ngoài ngành; do vậy, giai đoạn 2 của dự án đang phải dừng thi công, chậm tiến độ triển khai thực hiện theo cam kết với phía Campuchia.

Mới đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nhất trí kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép 5 cổ đông được tạm thời tiếp tục góp vốn (hiện bệnh viện chưa hoàn thành việc góp vốn giai đoạn 1 của dự án) để duy trì hoạt động của Bệnh viên. Đồng thời, Bộ này cũng đề nghị UBND TPHCM nghiên cứu chuyển vốn về những tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, doanh nghiệp có ngành nghề kinh doanh chính phù hợp với quy định tại Quyết định số 929/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Theo Cục Đầu tư nước ngoài, chủ trương thoái vốn ngoài ngành tại các Tập đoàn, tổng công ty và doanh nghiệp nhà nước để thực hiện đề án Tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước là đúng đắn và cần thiết. Tuy nhiên, sẽ hợp lý hơn nếu có thêm giải pháp để xử lý kịp thời đối những khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, nhà đầu tư, bảo đảm không ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả đầu tư đối với một số dự án đầu tư quan trọng, mang tính chiến lược.

Nguồn: http://www.thesaigontimes.vn/114124/Du-an-dau-tu-ra-nuoc-ngoai-%22mac-can%22-vi-thoai-von-ngoai-nganh.html