Giảm thuế vì kinh tế chưa phục hồi

Để kích cầu đầu tư, Chính phủ vừa đề xuất miễn thuế thu nhập đến hết năm 2010 cho cá nhân có thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn, bao gồm cả chuyển nhượng chứng khoán. Với các đối tượng đã được tạm giãn nộp thuế TNCN trong 6 tháng đầu năm 2009, thực hiện miễn toàn bộ số thuế đã giãn. Đối với thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công của CBCC, người kinh doanh, đề nghị cho giảm thuế TNCN 6 tháng cuối năm với mức 200 nghìn đồng/tháng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh giải thích, năm 2009 thị trường vốn trong nước còn gặp nhiều khó khăn. Thậm chí có phục hồi thì nhà đầu tư cũng chưa bù được lỗ của năm 2008 và năm 2009. Do đó việc miễn thuế sẽ tạo tâm lý phấn khởi và niềm tin cho nhà đầu tư. Theo đó, đối với thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công của cá nhân cư trú, Chính phủ đề nghị cho giảm thuế TNCN từ ngày 1-7 đến hết năm 2009 với mức thống nhất là 200.000 đồng/tháng. Ngoài các cá nhân có các khoản thu nhập được miễn, giảm, các đối tượng khác sẽ phải thực hiện nộp thuế TNCN theo quy định của luật, gồm cá nhân cư trú có thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, từ trúng thưởng, từ nhận thừa kế, quà tặng; cá nhân không cư trú có thu nhập từ kinh doanh, từ tiền lương, tiền công, từ chuyển nhượng bất động sản, từ trúng thưởng, từ nhận thừa kế, quà tặng. Theo ông Ninh, nếu thực hiện miễn, giảm thuế TNCN theo phương án nói trên thì dự kiến số thu ngân sách nhà nước năm 2009 sẽ giảm 6.500-6.800 tỷ đồng, bằng 45% so với dự toán (14.500 tỷ đồng).

Tiền lệ không tốt?

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của QH Phùng Quốc Hiển chỉ ủng hộ phần đầu phương án mà Chính phủ đề xuất. Theo ông Hiển, việc miễn 100% số thuế TNCN cho 6 tháng đầu năm 2009 phù hợp với chính sách giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng của cả năm 2009, theo Thông tư 03/2009/TT-BTC, Thông tư 04/2009/TT-BTC và mới đây là Thông tư 85/2009/TT-BTC của BTC hướng dẫn thực hiện giảm, gia hạn nộp các loại thuế theo Nghị quyết 30/2008/NQ-CP về những giải pháp cấp bách nhằm ngăn chặn suy giảm, duy trì tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội. Còn thuế TNCN 6 tháng cuối năm dứt khoát phải thu bình thường, bởi nếu miễn tiếp không chỉ không công bằng mà còn không có tác dụng kích cầu, việc làm này sẽ tạo tiền lệ không tốt.

Theo tính toán của Tổng cục Thuế, 5 tháng đầu năm 2009, số thuế TNCN được giãn nộp vào khoảng 4.000 tỷ đồng, trong đó khối người làm công ăn lương là 3.200 tỷ đồng; khối cá nhân kinh doanh khoảng 400 tỷ đồng (khoảng 500 ngàn đối tượng được giãn); khối cá nhân có thu nhập từ đầu tư, chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng chứng khoán khoảng 100 tỷ đồng và các đối tượng khác là 100 tỷ đồng. Ông Hiển cho rằng, nếu thực hiện theo phương án của Bộ Tài chính sẽ dẫn đến mất công bằng, bởi như vậy, chỉ khoảng 300.000 người có thu nhập cao được hưởng lợi từ chính sách này, trong khi 50 triệu người lao động khác lại không được hưởng. Vậy thì câu hỏi đặt ra là việc miễn thuế có thực sự hỗ trợ cho mục tiêu kích cầu chưa hay trên thực tế là chỉ miễn, giảm thuế cho người có thu nhập cao khiến làm giảm nguồn thu ngân sách, giảm hỗ trợ cho đối tượng cần được hỗ trợ do suy giảm kinh tế?

Vẫn còn ý kiến khác nhau

Mặc dù người đứng đầu Ủy ban Tài chính – Ngân sách của QH nói như vậy, nhưng vẫn còn có những ý kiến khác nhau. Có ý kiến đề nghị Chính phủ lưu ý đến miễn thuế TNCN cho gần 2 triệu hộ kinh doanh, ít nhất phải bằng hoặc cao hơn so với ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp vì các hộ kinh doanh này bảo đảm việc làm cho một số lượng không nhỏ lao động của xã hội. Ý kiến khác cho rằng số thu từ thuế TNCN không nhiều so với tổng chi kích cầu của Chính phủ, nên để khuyến khích các hộ kinh doanh giải quyết việc làm, thu nhập cho người lao động, kích cầu tiêu dùng, cần thực hiện miễn thuế TNCN cho mọi đối tượng (trừ đối tượng không cư trú) đến hết năm 2009 và thực hiện đầy đủ các quy định của Luật Thuế TNCN từ ngày 1-1-2010.

Về phía Bộ Kế hoạch và Đầu tư, mặc dù chưa lên tiếng chính thức về vấn đề này nhưng cũng nêu lý do cho thấy sự cần thiết tiếp tục miễn, giảm thuế TNCN. Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc (trong phần báo cáo về tình hình quản lý, sử dụng gói kích cầu), việc giãn thuế đã góp phần kích thích việc đi du lịch, vui chơi đối với những người có thu nhập cao, nhất là trong những ngày nghỉ lễ, tạo điều kiện đẩy mạnh du lịch, kích cầu tiêu dùng trong nước.

Về vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên cho rằng “Thường vụ QH không quyết định vấn đề này mà các cơ quan liên quan phải trình báo cáo để trình QH. Như vậy là khả năng miễn, giảm hay giãn thuế đang được để ngỏ và dự kiến được quyết định sớm nhất trong kỳ họp QH cuối tháng 5 này.

Hà Phong