Thanh khoản tiền đồng cải thiện hơn trên thị trường liên ngân hàng

Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng giảm nhẹ so với tháng trước, với lãi suất cho vay qua đêm phổ biến ở các ngân hàng lớn là 13-15%/năm (giảm khoảng 1% so với tuần trước đó), lãi suất kỳ hạn một tuần giao dịch trong khoảng 15-17%/năm.

Các ngân hàng lớn bắt đầu đối diện với tình trạng dư vốn khi không có đầu ra, trong khi huy động đã bắt đầu ổn định. Hiện tại, các ngân hàng gặp khó khăn trong việc mở rộng tín dụng do không tìm được khách hàng tốt trong khi đó khối lượng cho vay trên thị trường liên ngân hàng ở mức thấp do các ngân hàng yêu cầu phải có tài sản đảm bảo cho các khoản vay.

Trên thị trường mở, NHNN đã hỗ trợ thanh khoản khi bơm ròng 30.899 tỉ đồng kể từ đầu tháng 10. Trong chín tháng đầu năm nay, NHNN đã rút ròng qua thị trường mở 63.738 tỉ đồng. Thông tin trên thị trường tái cấp vốn không được công bố, tuy nhiên thanh khoản trên thị trường cải thiện cho thấy NHNN đã hỗ trợ thanh khoản qua kênh này trong thời gian qua.

Một số ngân hàng nhỏ và ngân hàng quốc doanh mà chúng tôi gặp gỡ cũng khẳng định có nhận tái cấp vốn của NHNN trong tháng 10 và tháng 11 vừa qua với kỳ hạn ba tháng. Cùng lúc đó, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) vẫn tiếp tục đảm nhận trách nhiệm hỗ trợ thanh khoản cho một số ngân hàng. Trong thời gian qua, BIDV hỗ trợ thanh khoản cho tám ngân hàng nhỏ, trong đó riêng cho ba ngân hàng là Đệ Nhất, SCB và Tín Nghĩa là 2.400 tỉ đồng, theo lời ông  Trần Bắc Hà, Chủ tịch Hội đồng quản trị BIDV.

NHNN định hướng giảm lãi suất nhưng vẫn giữ mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15%

NHNN khẳng định vẫn tập trung vào mục tiêu ổn định vĩ mô nhưng gần đây lại đưa ra thông điệp giảm trần lãi suất huy động và việc này chỉ còn là vấn đề thời điểm. Cùng với chính sách giảm lãi suất, NHNN tiếp tục sử dụng những biện pháp hành chính nhằm hạn chế tăng trưởng tín dụng. Trong năm tới, NHNN khẳng định sẽ giữ tăng trưởng tín dụng ở mức mục tiêu là 15-17% bằng cách đưa ra giới hạn tăng trưởng tín dụng cho mỗi nhóm ngân hàng. Với chính sách giảm lãi suất kết hợp với biện pháp hành chính về giữ mục tiêu tăng trưởng tín dụng, NHNN cho rằng có thể đồng thời vừa hỗ trợ tăng trưởng vừa chống lạm phát.

Lạm phát theo xu hướng năm đã đạt đỉnh vào tháng 8. Theo xu hướng tháng,  lạm phát cũng đã giảm đáng kể từ mức trung bình 1,73% trong chín tháng đầu năm xuống mức 0,3-0,35% trong tháng 10 và tháng 11. Cùng lúc đó, do thâm hụt thương mại giảm, cán cân thanh toán thặng dư 2 tỉ đô la Mỹ trong năm nay đã xóa đi những lo ngại về khả năng phá giá tiền đồng đáng kể vào đầu năm sau.

Liệu quá sớm để giảm lãi suất?

Mặc dù thanh khoản đã cải thiện hơn ở các ngân hàng lớn nhưng với các ngân hàng nhỏ tình trạng thiếu thanh khoản vẫn còn. Việc giảm trần lãi suất huy động sẽ đẩy các ngân hàng nhỏ vào khó khăn hơn trong huy động vốn. Hiện tại, trên thị trường liên ngân hàng, một số ngân hàng nhỏ chấp nhận vay với mức lãi suất 20-21%/năm đối với khoản cho vay kỳ hạn một tuần và 22-24%/năm với kỳ hạn hai tuần cho các khoản vay có đảm bảo.

Thêm vào đó, xu hướng lạm phát tuy giảm nhưng so với cùng kỳ vẫn ở mức 19,44%. Trong năm tới, dự báo lạm phát có thể vẫn tiếp tục tăng ở mức hai con số.

Trong khi đó, mặc dầu tỷ giá đã ổn định trong thời gian gần đây nhưng vẫn còn giao dịch ngoài biên độ dao động. Thêm vào đó, dù cán cân thanh toán thặng dư 2 tỉ đô la theo công bố gần đây nhất của NHNN nhưng không nên quá lạc quan về con số này. Trong năm nay, cán cân thanh toán thặng dư một phần được hỗ trợ bởi dòng vốn ngắn hạn. Cho đến tháng 9, dòng vốn ngắn hạn đi vào hưởng chênh lệch lãi suất ghi nhận ở mức 5,5 tỉ đô la, theo như công bố của ông Lê Xuân Nghĩa, Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia.

Thêm vào đó, một số quan điểm phản đối áp dụng lãi suất trần vì nếu giảm trần lãi suất huy động nhưng vẫn giới hạn tăng trưởng tín dụng thì sẽ không giúp được nhiều trong việc giảm lãi suất cho vay. Trong thời gian qua, trần lãi suất huy động được giữ ở mức 14% nhưng lãi suất cho vay vẫn phổ biến ở mức 19-20%/năm. Trong trường hợp lãi suất cho vay không giảm đáng kể sau khi giảm trần lãi suất huy động, thì động thái này lại giúp tăng tỷ suất lợi nhuận của các ngân hàng hơn là hỗ trợ doanh nghiệp.  Theo đó, mục tiêu đồng thời vừa hỗ trợ doanh nghiệp vừa ổn định kinh tế không dễ dàng được thực hiện thông qua giảm lãi suất và giới hạn tăng trưởng tín dụng.

Đoàn Thị Thu Hoài –  Công ty Chứng khoán Bản Việt
Nguồn: Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online